حواشی نشست فقه پژوهی و معضلی به نام "دکتر" - Emad Baghi

پنج شنبه 2آذر، همایش فقه پژوهی با موضوع دیه به همت مؤسسه فقه الثقلین وابسته به دفتر آیت الله صانعی برگزار شد. آن عده از حاضران را که می شناختم حاکی از آن بود که سطح کیفی مجلس عالی است. آقای سروش محلاتی ازعلمای قم و جناب احمد عابدینی ازعلمای اصفهان و دکتر محمود کاشانی از اساتید حقوق دانشگاه و اقای هادی رفیعی از روحانیون جوان فعال در قوه قضاییه سخنرانی کردند. موضوع سخنرانی من هم “دیه در فقه حقوق بشر” بود و امیدوارم متن کامل آن بزودی بخت انتشار بیابد. اگر قسمت ارایه مقاله خودم را نادیده بگیرم نشست واقعا پرباری بود. دست مریزاد می گویم به برگزارکنندگان. درباره خودم این مشکل پیش امد که مدتی پیش سخن از نیم ساعت زمان برای سخنرانی بود تا اینکه شب قبل از برنامه زمان را اطلاع دادند و در بروشور همایش هم 20دقیقه اعلام شد. من ناگزیر متن بلند خود را برای 20 تا22 دقیقه آماده کردم. تا اینجای کار اشکالی نداشت. در بسیاری از همایش های معتبر علمی جهان هم ده تا پانزده دقیقه مرسوم است اما تاخیر درشروع برنامه و طولانی شدن برخی سخنرانی ها سبب شد دیه(اینجا به معنی غرامت) این تقصیرات برعهده عاقله شود و درست در لحظه حضورم پشت تریبون، مجری محترم بخاطر خودی دانستن، اعلام کردند ده دقیقه فرصت دارم. تمام سامانه ذهنی ام بهم ریخت چون تبدیل ناگهانی 20تا22دقیقه به ده دقیقه شیرازه بحث را بهم می ریزد و نامنظم اش می کند. گرچه به این کاهش ناگهانی انتقاد کردم و در میانه برنامه هم یادداشت دادند15دقیقه؛ اما دیگر سودی نداشت. لذا واقعا نمی دانم در15دقیقه آیا چکیده درخوری بیان شد یا نه؟
اما همایش، حواشی فراوان دیگری هم داشت. بجز سوال و جواب های مربوط به موضوع سخنرانی که فرصت طرح شدن در خود برنامه را نیافته بود پرسش هایی درباره “مستند قایم مقام”مطرح شد. چون در تماس های تلفنی و تلگرامی متعددی هم پیشتر مطرح شده بود بایسته است در اولین فرصت شرحی در این زمینه بنویسم. اما یکی دیگر از حواشی این بود که در پوستر همایش مرا دکتر عمادالدین باقی معرفی کرده بودند. چندبار هم در خود نشست که نام سخنرانان ذکر می شد همینگونه معرفی کردند. در این سال ها نه تنها در میان افراد کوچه و خیابان و در جلسات و…. که در بسیاری از همایش ها و سخنرانی ها هم اینگونه مخاطب قرار می دادند و من هم اغلب توضیح داده ام که دکتر نیستم یا اجازه ورود به مقطع دکتری را نیافته ام و… توضیح جزییاتش هم نه میسر بود نه شایسته. در تازه ترین مورد، هفته پیش در دو نشست باشگاه اندیشه درباره نقد و بررسی کتاب جامعه شناسی کوفه و قیام امام حسین و نیز نشست واکاوی حقوقی اعدام های زیر 18سال در سازمان بهزیستی هم پیش آمد. این جمله دکتر نیستم گرچه برای شنونده شاید تازگی داشته ولی برای خودم آنقدر تکرار شده که مشمیزکننده شده است به گونه ای که تصمیم گرفتم یکبار دیگر به نحو عمومی تر اعلام کنم و پس از ان بی خیال موضوع شوم. امروز هم در نشست فقه پژوهی دوباره همین توضیح را دادم. پس از پایان نشست، حاج اقا علی یونسی گفتند” ما که شما را دکتر می دانیم”. یاد روانشاد دکتر محمود آخوندی پیر و پیشکسوت حقوق در ایران افتادم که وقتی کتاب شرح آیین دادرسی خود را برای من هدیه نویسی کرد و عنوان دکتر را نوشت به ایشان گفتم شما که می دانید من دکتر نیستم(به تازگی در همین مورد باهم صحبت کرده بودیم) ایشان پاسخ داد مهم این است که من شما را اینطور می شناسم و فوق دکتر می دانم. اما برخی بازخوردهای دیگر، جالب تر بود. یکی از روحانیون گفت کاش همینطور که شما می گویید دکتر نیستم بعضی هم حاضر شوند بگویند ایت الله نیستم. روحانی دیگری گفت فلانی(از اندیشمندان سرشناس) نیز همه جا با عنوان دکتر معرفی می شود ولی هیچوقت تکذیب نکرده طوری که این عنوان برایش جا افتاده است.اما واقعیت این است که من از برچسب(لیبل) بدم می آید حتی اگر عنوان دکتر باشد. اگر امروز موقعیت اخذ رسمی این عنوان فراهم بود نیز از بیم اینکه به جزیی از نام من تبدیل شود از آن فرار می کردم. شاید یک دلیلش سقوط علمی دانشگاه است و شاید کاربردهای نابجای این عناوین و شاید های دیگر.