یادی از یک مناظره به یاد شادروان دکتر فریبرز رئیس دانا

در این ایام پیوسته خبرهای ناگوار می آیند. در گذشت سیدهادی خسروشاهی، راه چمنی، فاطمه رهبر، شیخ الاسلامی، عفت موسوی، دکتر اسماعیل یزدی و صدها تن از هموطنان دیگرمان بر اثر ویروس کرونا و دیروز(دوشنبه26 اسفند98) هم خبر درگشت دکتر #فریبرز_رئیس_دانا.
رئیس دانا مشهور است که اقتصادان چپ بود اما مهم ترین ویژگی او که سبب می شد، چپ بودنش هم حرمت نهاده شود «ملی» بودن و «نوعدوستی» اش بود. او شخصیتی ملی داشت و کشور برایش از ایدئولوژی مهم تر بود. شاید همین نکته بود که او را از برخی هم اندیشانش متمایز می ساخت.
با شنیدن خبر درگذشت او خاطرات عدیده ای در ذهنم مرور شد و برخی از آنها تلنگرهایی مؤثر بود. در این مرور یاد یکی از گفتگوهای مان پس از دوم خرداد 1376 افتادم که به همت آقای #محمد_قوچانی برگزار شد که آن زمان روزنامه نگار محقق و جوانی بود که مقالاتش پرخواننده بودند. این میزگرد با حضور فریبرز رئیس دانا و #مجید_محمدی و #عمادالدین_باقی برگزار و در روزنامه نشاط چاپ شد.
هرچند همین میزگرد نشان می دهد مناظره لزوما منجر به دستیابی به حقیقت نمی شود و افرادی که مناظره می کنند نیز چه بسا به دقایق سخن همدیگر توجه نداشته و بیشتر در صدد بیان دیدگاه خویش و پاسخگویی به یکدیگر باشند و برای مثال به قیود توضیحی نگارنده درباره منظور از انقلاب توجه کافی نمی شد(در نوشته های دیگری در کتاب جنبش اصلاحات دموکراتیک، توضیح بیشتری درباره آن آمده است) ولی بازخوانی این مباحث، روزهای حسرت انگیزی را به یاد می آورد که فضا درحال گشوده شدن بود و چه زود بسته شد. هرچند از سه تنی که توسط آقای قوچانی و روزنامه نشاط دعوت شده بودند یک تن به آغوش حق رفته، یکی در مهاجرت به جریان سرنگونی خواه پیوسته و با صراحت از تئوری مداخله آمریکا دفاع می کند، ولی کاش آن گفتگوها می توانست همچنان تداوم یابد و عمیق تر شود و به رسانه های بزرگی که در انحصار حکومت هستند هم راه یابد، که در اینصورت شاهد روزهایی شکوفاتر بودیم نه روزهایی که هم حکومت هر دم نگران بقاست و هم مردم نگران آینده.
به یاد دکتر رییس دانا که این روزها به دلیل قرنطینه خانگی عمومی بخاطر تهدید ویروس کرونا نمی توانیم در تشییع و تدفین و بزرگداشتش شرکت کنیم، این گفتگوی قدیمی متعلق به 21 سال پیش را عینا همانگونه که منتشر شده بود، بازنشر می کنم که خود او نیز بزرگداشت از طریق یادآوری اندیشه هایش را بیشتر می پسندید. گرچه ممکن است همه این افراد در گذر زمان تجدید نظر کرده و امروز دیدگاه های دیگری داشته باشند و صاحب این قلم نیز سالهاست تمرکز اصلی اش بر مباحث دین و حقوق بشر است، ولی مسائل و نکات مطرح شده در آن گفتگو هنوز مطرح است و یادآوری پاره ای از نکات آن با وجود گذر سال ها، درخور توجه است.
کانال گفتارهای باقی
https://t.me/emadbaghi
Download file