عمادالدین باقی
گفتگو با روزنامه وقايع اتفاقيه 14 تير 1383
عمادالدين باقي، روزنامه‌نگاري كه از يك سو در حال آماده و انتشار سومين روزنامه خود در مقام سردبيري است و از ديگر سو در حال سبك سنگين كردن وضعيت دادگاهي است كه بايد به آن برود، هفته گذشته پا در دادگاهي گذاشت كه چند روز قبل تأكيد كرده بود اگر قرار بر غيرعلني بودن باشد، از خود دفاع نخواهد نمود. شايد به همين دلايل هست كه او وضعيت اهل قلم را وضعيت باثباتي در طول تاريخ نمي‌داند و به طنز و طعنه مي‌گويد: «در اين مملكت، كي وضع اهل قلم ميزان بوده و قلم آنها لرزان نبوده؟»
باقي با بيان اين كه «وضعيت و موقعيت اهل قلم، شايسته آنها نيست و البته مردم نيز اين را مي‌دانند» به مشكلات ديگر روزنامه‌نگاران و اهالي قلم اشاره مي‌كند كه «فقط مشكلات سياسي نيست. مشكلات اقتصادي هم وجود دارد.»
او در توضيح سخن خود مي‌گويد: اين مشكلات هم از ناحيه قدرتمداران است و هم از ناحيه مردم. زيرا مردم اين روزها ميانه خوبي با روزنامه و كتاب ندارند. بر فرض نويسنده‌اي در تلاش چند ساله، كتابي را تأليف مي‌كند اما آنقدر شمارگان كتاب پايين است كه حق‌التأليف، حتي هزينه‌هاي كتاب را تأمين نمي‌كند. زيرا مردم ميانه خوبي با كتاب ندارند. به ناچار در اين وضعيت، نويسندگي به حاشيه رانده مي‌شود و مؤلف بايد به سراغ شغل ديگري برود.
از ديگر سو خط قرمزها و وضعيت سياسي نيز به‌گونه‌اي است كه اين خطوط هر روز در حال گسترش هستند. حتي ما مي‌بينيم كه در حوزه‌هاي غيرسياسي، مثل هنر يا ادبيات يا موسيقي برخي كتاب‌ها با تيغ توقيف روبه‌رو مي‌شوند و اثر نويسنده خمير مي‌شود.
به گفته او، مشكلات حوزه كتاب قابل تعميم به مطبوعات مي‌باشد. اگر روزنامه بخواهد حرف قدرتمداران را بزند و چشم بر واقعيات موجود ببندد و دنباله روي از مردم نداشته باشد، با عدم استقبال مردم روبه‌رو مي‌شود و ناچار به دليل آن كه خوانده نمي‌شود، تعطيل مي‌شود. اگر هم بخواهد راه مردم برود و حرف دل آنها را بزند كه بايد خود را آماده توقيف و تحديد نمايد. اين در حالي است كه حكومت مسؤول اصلي امنيت روزنامه‌نگاران و مطبوعات است و بايد در مقام پشتيباني قرار گيرد.
باقي نگران آينده نيست. مي‌گويد: «تنها و تنها و تنها راه حل آن است كه نويسندگان همچنان بنويسند و گويندگان همچنان بگويند كه مطبوعات خطرساز نيستند تا فضا باز و بازتر شود، تا گوش ارباب سياست عادت به شنيدن كند. زيرا آنها بر اين عقيده هستند كه فقط بايد حرف بزنند و گوش نكنند. پس بايد گفت و گفت، آنقدر كه آنها بشنوند و به حدي برسند كه برافروخته نشوند».
«اما اين پايان راه است؟» باقي مي‌گويد: «نه. هيچ وقت مبارزه اجتماعي، متوقف نشده است. كند شده،اما خاموش نشده. چالش‌ها ادامه خواهد داشت. رو به جلو بوده، تكاملي بوده اما بازگشت به عقب نبوده به همين علت موقعيت امروز ما بهتر از 20 سال پيش است.»
باقي در پايان تأكيد مي‌كند: «بايد مردم و همه ما بپذيريم كه پيشرفت و دموكراسي هزينه لازم دارد. همان طور كه تهيه مايحتاج عمومي نياز به هزينه دارد آزادي و امنيت و حق بيان نيز هزينه نياز دارد. بايد هزينه آن را بپردازيم تا به آن دست پيدا كنيم و بعد از آن مراقبت نماييم».
عمادالدین باقی
