شرق:جايزه حقوق بشر فرانسه براي باقي- گفتگو:حقوق بشر بهانه‌اي عليه حكومت نيست

‏
(اين خبر در روزنامه هاي اعتماد ، افتاب يزد،همبستگي و سايتهاي گويا و امروز و.. نيز امده است)
روزنامه شرق 1/9/1384
عمادالدين باقي و انجمن دفاع از حقوق زندانيان برنده جايزه ملي حقوق بشر فرانسه شد. اين جايزه كه توسط نهادي مدني يعني كميسيون ‏ملي حقوق بشر فرانسه اهدا شده به دليل فعاليت در عرصه نظر و عملي به باقي تعلق گرفته است. باقي رئيس انجمن دفاع از حقوق زندانيان ‏و نويسنده چندين كتاب و ده‌ها مقاله درباره حقوق بشر است. كميسيون مذكوردر مكاتباتي كه در اين زمينه داشته در ذكر دلايل انتخاب خود گفته است: عمادالدين باقي در ‏مقالات و تلاش‌هاي خود كوشيده از منبع شريعت الهام بگيرد و نشان دهد كه از مفاد حقوق بشر با شريعت تضاد ندارد. تحليلگران ‏معتقدند چنين عبارتي و آن هم از سوي فرانسويان كه در كشوري لائيك زندگي مي‌كنند نشان مي‌دهد تلاش براي دفاع انساني از مذهب ‏حتي در كشورهاي غيرديني مورد توجه قرار مي‌گيرد.‏
عمادالدين باقي پيش از اين در سال 1383 نيز برنده جايزه شجاعت مدني از سوي بنياد پاركينسون شده بود كه توسط عده‌اي از ‏نويسندگان، فعالان حقوق بشر و برندگان جايزه نوبل در نيويورك تاسيس شده است و ملاك انتخاب برندگان آن فعاليت حقوق بشري ‏غيرحزبي و فردي است. در همين باره عمادالدين باقي درباره اين جايزه ملي حقوق بشر فرانسه گفته است: اين انتخاب از يكسو مسئوليت ‏من و انجمن را سنگين‌تر مي‌كند و از سوي ديگر نشانه پذيرش سبك عمل ما از منظر جامعه بين‌المللي حقوق بشر است. ما بايد نشان ‏دهيم كه ايران با ابتكارات و تلاش‌ها و توان‌هاي دروني خود قادر به پيشرفت است. در ايران، سازمان‌ها و فعالان حقوق بشري شايسته و ‏فراواني وجود دارند كه به عقيده من اين انتخاب در حقيقت تكريم همه آنها و به ويژه دوستان و همكاران من در انجمن دفاع از حقوق ‏زندانيان است.‏
عمادالدين باقي از چند سال پيش به اتفاق گروهي از فعالان اجتماعي انجمني غيرسياسي و غيردولتي به نام دفاع از حقوق زندانيان تاسيس ‏كرده كه حساسيت موضوع اين انجمن و نيز سابقه باقي به‌عنوان يك زنداني سياسي سبب مي‌شود برخي با شگفتي بپرسند چگونه امكان ‏فعاليت اين انجمن در شرايط سياسي شكننده كنوني وجود دارد؟ روش كار باقي سئوال ديگري است كه او بدان پاسخ گفته است: روش ‏كاري من درخصوص پيشبرد حقوق بشر در ايران روش كار سياسي و منازعه با حكومت نيست. بلكه تعامل و گفت‌وگو با حكومت و ‏بخش‌هاي مرتبط با فعاليت‌هايمان است. ما بايد از تمام ظرفيت‌هاي موجود در جامعه و حكومت براي تحقق حقوق بشر استفاده كنيم. ‏بسياري از كساني كه در برابر اين فعاليت‌ها در حكومت مقاومت مي‌كنند، لزوماً دشمن حقوق بشر نيستند. مگر مي‌شود فردي موحد و ‏ديندار واقعي باشد، وجدان انساني داشته و انساني اخلاقي باشد، اما با كرامت انسان مخالف باشد، برخي از آنها كه در مورد حقوق بشر دچار ‏سوءظن هستند به دليل تصوري سياسي است كه از آن دارند. آنها فكر مي‌كنند فعاليت حقوق بشري بهانه‌اي عليه حكومت است. ما بايد ‏نشان دهيم كه سازمان‌ها و فعالان حقوق بشر نقش ديده‌بان را دارند. آنها نهادي ميانجي هستند و از طريق گفت‌وگو و آموزش و ‏فرهنگ‌سازي مي‌خواهند حكومت و جامعه را به رعايت حقوق بشر ترغيب كنند و بايد به همه بفهمانند كه اين رويداد فقط به سود ‏شهروندان نيست، بلكه به سود خود حكومت هم هست.‏
سازمان ملل با درك همين حساسيت بود كه در سال 1373 تصويب كرد كه نهاد ملي حقوق بشر در كشورها تشكيل شود كه دولت‌ها هم ‏بتوانند در آن نماينده داشته باشند و بدين ترتيب در بسياري از كشورها كه به حقوق بشر روي خوش نشان نمي‌دادند، نهادهاي ملي ‏‎(GO)‎‏ ‏تشكيل شد، زيرا متوجه شدند كه اين نهاد عليه حاكميت نيست. همين مصوبه سازمان ملل و تاسيس نهادهاي ملي مرحله گذار و بسترساز ‏تشكيل سازمان‌هاي غيردولتي و ‏NGOهاي حقوق بشري بود.‏
ما وكيل شهروندان هستيم ادبيات‌مان سياسي و خصمانه نيست و بايد با كاربرد زبان حقوقي به دفاع از شهروندان بپردازيم و از ادبيات ‏ستيزه‌جويانه بپرهيزيم. كار ما اقناعي است و توسل به روش‌هاي اعتراضي مانند صدور بيانيه و يا برگزاري راهپيمايي و تجمع براي تحقق ‏اهداف حقوق بشري كه در چارچوب قوانين كشور در خدمت روش پيش‌گفته است. بنابراين نمي‌خواهيم با بهره‌گيري از اعتقاد و اعتبار ‏ايجاد شده در جبهه اپوزيسيوني و ستيزه‌جويي قرار گيريم بلكه به تاسيس و تقويت نهادهاي ميانجي و جامعه مدني كمك مي‌كنيم. اعتقاد ‏دارم حكومت‌هاي قوي براي خدمت‌رساني و تامين امنيت جامعه ضروري هستند اما حكومت‌ها با رعايت قانون و حقوق بشر تقويت مي‌شوند. ‏ما بايد به جاي تضعيف حكومت، جامعه‌اي قدرتمند و سازمان‌يافته ايجاد كنيم. ما بايد به جاي تحريك حكومت به تشويق و ترغيب آن براي ‏درك منافع استراتژيك خود و رعايت حقوق بشر بپردازيم و براي اين كار گاهي نيازمند به شفاف‌سازي و گزارش جنبه‌هاي مثبت و منفي ‏كارنامه دولتمردان و نهادهاي قضايي و ديده‌باني و بيان موارد نقض حقوق بشر با رويكرد اصلاحي و يا حتي انتقادي هستيم.‏
باقي درباره آينده فعاليت‌هاي اجتماعي خود و نيز انجمن دفاع از حقوق زندانيان كه سعي مي‌كند نهادي واسطه ميان دولت و جامعه مدني ‏باشد نيز مي‌گويد: ما در انجمن دفاع از حقوق زندانيان روزي را به عنوان روز زندان و زنداني تعيين و اعلام خواهيم كرد كه به اين بهانه ‏توجه و تمركز خاصي بر مسائل زندان و زندانيان را تثبيت كنيم. علاوه بر اين در نظر داريم پيشنهاد كنيم كه توسط انجمن دفاع از حقوق ‏زندانيان هر ساله به بهترين زندانبان‌هايي كه حقوق زندانيان را رعايت مي‌‌كنند تقديرنامه و جايزه‌اي اهدا كنيم و بدين وسيله به تبليغ و ‏تشويق رعايت حقوق زندانيان به وسيله زندانبانان همت گماريم نه با روش تقابل و جدال. مهم اين است كه خود زندانبان‌ها انگيزه و درك ‏لازم براي تامين حقوق زندانيان را به دست آورند. علاوه بر اين ما براي هر كس كه بيشترين فعاليت را براي دفاع موثر و مفيد از حقوق ‏زندانيان به عمل آورد تقديرها، تشويق‌ها و جوايزي منظور كنيم. اميدوارم اين پيشنهاد نه تنها در انجمن ما بلكه در ساير سازمان‌‌هاي مشابه ‏در سطح بين‌المللي مورد توجه قرار گيرد.‏
كميته ملي حقوق بشر فرانسه افزون بر انجمن دفاع از حقوق زندانيان ايران به انجمن اقدام براي حذف كار كودكان در نيجر، انجمن همه ‏عليه مجازات اعدام در فرانسه، انجمن نجات كودكان در هندوراس و يك انجمن ويتنامي جايزه داده است.‏