سرچشمه توهین
(ریشه توهین باید خشکانده شود)
#عمادالدین_باقی
📜سرمقاله روزنامه سازندگی شماره ۱۹۵۲ شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
✍️چهارشنبه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ در برنامه سیمای خانواده از شبکه یک تلویزیون، سخنانی پخش شد که متضمن اهانت به جناب ابوبکر(رض) بود و موجب رنجش و واکنش اهل سنت شد. در واکنشها بیشتر جنبه عاطفی و سیاسی و اینکه چنین سخنانی سبب تفرقه افکنی است مورد توجه قرار گرفت اما از منظر حقوق اساسی و حقوق بشر و همچنین از جهت مذهبی اهمیت بیشتری دارد زیرا سرچشمه توهین، تفکر و دیدگاهی است که این اتفاقات را به وجود می اورد.
تا وقتی که نگاه حاکم بر رسانه و سایر دستگاهها مغایر با حقوق اساسی و شهروندی باشد این اتفاقات همچنان تکرار خواهند شد و اگر مانند این بار که به درستی دادستانی وارد عمل شده و با عوامل آن برخورد کرده با این اتفاقات مقابله کنند اما باز هم برخوردها مقطعی است و باید به طور ریشهای مسئله حل شود. میدانیم این اولین بار نیست و تا سرچشمه توهین خشک نشود آخرین بار هم نخواهد بود.
۱- اولین نکته این است که در سه اصل قانون اساسی (۱۹ و ۲۰ و ۱۰۷) از تساوی حقوقی شهروندان یا تساوی در برابر قانون سخن گفته یعنی به صرف ایرانی و شهروند بودن همه در مقابل قانون برابرند و از حقوق یکسانی برخوردارند. شیعه و سنی و مسیحی و زرتشتی و یهودی بودن، هیچ مدخلیتی در احترام به حقوق آنها ندارد. اصل تساوی حقوقی هنگامی که اولین بار در مجلس مشروطه(در پی انقلاب مشروطه ۱۲۸۵ش/ 1906م) مطرح شد جنجالی به پا کرد و مشروعه خواهان ادعا کردند که چگونه مسلمان و غیر مسلمان میتواند برابر باشد؟ سرانجام این اختلافات منجر به درگیریهای خونین ۱۴ ماهه و فتح تهران به دست مشروطهخواهان شد. حدود ۷۵ سال پس از مشروطه همین اصل مجدداً در قانون اساسی جمهوری اسلامی گنجانیده شد اما عملکرد نهادهای حکومتی به ویژه صدا و سیما کاملا فرقهای بوده و هیچ نشانی از برابری حقوقی مشاهده نمیشود.
۲- از نظر حقوق بشری ماده ۲۰ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی می گوید: «هر گونه ترغیب به کینه (یا تنفر) ملی یا نژادی یا مذهبی که محرک تبعیض یا مخاصمه یا اعمال زور باشد به موجب قانون ممنوع است».به استناد همین ماده، کاریکاتورها یا نوشتههای توهین آمیز برخی مطبولات اروپایی را -که آنها مدعی هستند انتشار آنها را از باب آزادی بیان نمیتوانند محدود کنند- ما محکوم میکنیم و به همین دلایل با هرگونه سخنی یا کردار توهین آمیزی باید مخالفت کرد.
۳- طبعاً در شرایط پرخطر کنونی، مجرمانه بودن چنین گفتارها و رفتارهایی دوچندان میشود. یکی از گسل هایی که قدرت های خارجی روی ان سرمایه گذاری می کنند تنوع مذهبی در ایران و وجود اهل سنت است. البته در این موضوع در دو سده اخیر قدرت های خارجی و استعماری بسیار کار کرده اند و حتی حکایتی مهم از ایت الله منتظری درباره کسی که با چند واسطه از سفارت انگلیس پولی دریافت می کرد تا به بهانه روضه پهلوی شکسته حضرت زهرا (ع) خلفا را لعن کند بدون اینکه بداند پاداش مداحی اش از کجا امده است، نقل می شود ( خاطرات، ج۱ ص۸۲-۸۳ ). ایت الله العظمی بروجردی با درک همین موضع بود که باب گفتگو با شیخ شلتوت رئیس الازهر را گشود و دارالتقریب بین المذاهب اسلامی را با رئیس الازهر راه اندازی کردند و شیخ شلتوت مذهب شیعه را در کنار چهار مذهب اهل سنت به رسمیت شناخت و به جای مذاهب اربعه از مذاهب خمسه سخن گفت. پس از ان البته جریان «ولایتی ها» در ایران که دشمن اصلی را اهل سنت می دانستند به فتنه های خود ادامه می دادند که محمد منتظری این جریان را شیعه انگلیسی می دانست و با انها مبارزه می کرد. این جریان با ایت الله منتظری هم بخاطر اعلام هفته وحدت در اوایل انقلاب، دشمنی خاصی داشتند ولی امروز در شرایط پرخطری که کشور دارد گویی فصل میوه چینی این جریان رسیده است.
۴- از منظر دینی نیز توهین، عملی نکوهیده است. افزون بر آیات متععد در تخطئه اهانت کردن(مانند آیه ۱۱ سوره حجرات و آیه ۳ سوره مومنون و…)، در قرآن حتی توهین به مشرکان هم ممنوع و با «لا»ی نهی مشمول حرمت شده است (سوره انعام ایه ۱۲۸) چه رسد که توهین به مسلمانان یا بزرگان آنها باشد.
۵- از انجا که جنجال بر سر اهانت اخیر، مقارن بود با سالگرد شهادت امام صادق(ع) که یادداشتی درباره بدعت های سوگواری نوشته بودم، فردی در بخش نظرات صفحه من پاسخ داد امام صادق(ع) خود بنیانگذار فرقه شیعی بود و… در حالی که اینان نمی داند اساسا سه تن از چهار امام اهل سنت، مستقیم یا غیر مستقیم شاگرد امام صادق بوده اند. ابوحنیفه و مالک بن انس شاگرد مستقیم و بسیار متاثر از ایشان بوده و شافعی نیز شاگرد مالک، بود و به فرزندان پیامبر و اهل بیت بسیار احترام می گذاشت و مردم را به تکریم انان فرا می خواند در صدر اسلام نیز گرچه اختلاف وجود داشت و حتی در فیلم معاویه که به تازگی توسط سعودی ها از ان رونمایی شد به صراحت این اختلافات بیان شده اند، اما در حد تفسیق و تکفیر و حتی طرد کردن هم نبود. امام علی(ع) ضمن اینکه خود و یارانش به سلب حق خود باور داشتند ولی امام به خلفا در نماز اقتدا می کرد و به آنان مشورت می داد.
افزون بر این در وسائل الشّیعه در کتاب الصلاة باب الجماعة که درباره اقتدا به زن، ناصب، غالی؛ عبد، نابینا، فاجر و مجنون و… روایات عدیده ای امده است، با وجود روایتی از امام رضا که می گوید: «ولا تصلى خلف فاجر، ولا يقتدى إلا بأهل الولاية» اما چندین روایت هم با سیاق متفاوت وجود دارد که اقتدا به اهل ولایت در ان شرط نیست بلکه شرکت در نماز اهل سنت را هم مصیب و مجزی می داند مانند روایات باب استحباب حضور الجماعة خلف من لا يقتدى به للتقية والقيام في الصف الأول معه(وسائل الشيعة (آل البيت) – الحر العاملي – ج ٨ – الصفحة ٢٩٩) و از جمله نقل شده است که امام حسن و امام حسين پشت مروان نماز خواندند و امام صادق نیز نماز خواندن پشت عالمان اهل سنت را جایز دانسته است(پیشین، ٣٠١ و ۳۱۰) . وجود همین تعدد روایات و تفاوت ها در منابع روایی نشانه وجود نگرشی ریشه دار است. ایت الله خمینی نیز به استناد همین روایات در وسایل، فتوا داده است که بدون تردید نماز خواندن با انها و در صف اول جماعت انها نماز خواندن مانند نماز خواندن پشت رسول خداست.(الرسائل، آیت الله خميني، ج ٢ ص ١٩٧ و ۱۹۸).
یاداوری می شود که در مناطقی مانند کرمانشاه و دیگر شهرهای ایران در طول سده های گذشته شیعه و سنی با هم ازدواج کرده و همزیستی داشته اند اما دست هایی همواره در تلاش برای فتنه انگیزی بوده و اکنون تا رسانه ملی هم راه یافته است و فقط باید با شهروند مداری و رعایت احترام همه مذاهب و نفی مطلق اهانت، ریشه این فتنه ها را خشکانید.
✔️ سخن شادروان آیت الله منتظری درباره مداحی تفرقه انگیز با پول سفارت انگلیس👇
https://amontazeri.com/book/khaterat/volume-1/82
📡 کانال گفتارهای باقی
https://t.me/emadbaghi
وبسایت
www.emadbaghi.com
مستندات
حدیثی از امام صادق (ع) که : “من صلی معهم فی الصف الاول کان کمن صلی خلف رسول الله (ص ) فی الصف الاول؛ کسی که در صف اول نماز جماعت اهل سنت شرکت نماید، مانند آن است که در صف اول پشت سر پیامبر (ص ) نماز خوانده باشد. ( وسائل الشیعه ، ج 3، ص 381 ) ” در آدرس داده شده موجود نمی باشد. لطفا آدرس درست را ارسال نمایید.
باب استحباب حضور الجماعة خلف من لا يقتدى به للتقية والقيام في الصف الأول معه: محمد بن علي بن الحسين باسناده عن حماد بن عثمان، عن أبي عبد الله (عليه السلام) أنه قال: من صلى معهم في الصف الأول كان كمن صلى خلف رسول الله (صلى الله عليه وآله في الصف الأول.
ورواه في (المجالس) عن الحسين بن إبراهيم، عن علي بن إبراهيم، عن أبيه، عن محمد بن أبي عمير، عن أبي زياد النهدي، عن ابن بكير، عن الصادق (عليه السلام) مثله (1)و چند حدیث دیگر به دنبال ان به همین مضمون امده است
وسائل الشيعة (آل البيت) – الحر العاملي – ج ٨ – الصفحة ٢٩٩
http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/1194_%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8A%D8%B9%D8%A9-%D8%A2%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%8A-%D8%AC-%D9%A8/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_295#top
موسى بن جعفر (عليه السلام) قال: صلى حسن وحسين خلف مروان ونحن نصلي معهم.
سألته عن مناكحتهم والصلاة خلفهم، فقال: هذا أمر شديد لن (1) تستطيعوا ذلك، قد أنكح رسول الله (صلى الله عليه وآله) وصلى علي (عليه السلام) وراءهم.
وسائل الشيعة (آل البيت) – الحر العاملي – ج ٨ – الصفحة ٣٠١
قلت لأبي عبد الله (عليه السلام): إني نازل في قوم بني عدي ومؤذنهم وإمامهم وجميع أهل المسجد عثمانية يبرؤون منكم ومن شيعتكم وأنا نازل فيهم، فما ترى في الصلاة خلف الامام؟ فقال (عليه السلام):
صل خلفه واحتسب بما تسمع، ولو قدمت البصرة لقد سألك الفضيل ابن يسار وأخبرته بما أفتيتك فتأخذ بقول الفضيل وتدع قولي.
وسائل الشيعة (آل البيت) – الحر العاملي – ج ٨ – الصفحة ٣١٠
عن النبي (صلى الله عليه وآله) قال: من صلى خلف عالم فكأنما صلى خلف رسول الله
وسائل الشيعة (آل البيت) – الحر العاملي – ج ٨ – الصفحة ٣٤٨
ایت الله خمینی به استناد همین روایات فتوا داده است که بدون تردید نماز خواندن با انها و در صف اول جماعت انها نماز خواندن مانند نماز خواندن پشت رسول خداست.
الرسائل – السيد الخميني – ج ٢ – الصفحة ١٩٧ و 198
http://shiaonlinelibrary.com/%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8/486_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A-%D8%AC-%D9%A2/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_197#top
سحام نیوز @Sahamnewsorg این مقاله را بازنشر کرد.
بخشی از کامنت ها فقط از کانال تلگرام
فردی به نام یوسف سلیمانزاده در بخش کامنتهای کانال تلگرام زیر پست مربوط به توهین به اهل سنت و ابوبکر در پاسخ، متن بسیار تندی علیه ابوبکر گذاشت که توسط ادمین حذف شد. دوباره گذاشت باز هم حذف شد.
mohammad:
شما که رضي الله براش بکار گرفتی متاسفم براتون
Emad Baghi:
نمیدانم چرا متاسفید؟ گویا توجه ندارید که برای هر مسلمانی که از دنیا میرود میشود همین تعبیر را به کار برد. ضمناً آقای خامنهای هم در نماز جمعه یک بار همین تعبیر را به کار برده است.
mohammad:
حضرتعالی در این زمینه با رهبری اتفاق نظر دارید؟!
ضمنا که شخص مذکور مسلمان نیست و از کفار است.
معنای وحدتی که مرحوم آیت الله منتظری به آن عقیده داشتند به این معنا نیست که حقائق گفته نشه و غاصبان ولایت اهلبیت تبرئه بشوند
Mojib Mojibi مجید کشانی:
عرض ادب و تشکر از مطالب بسیار مفید
فقط یک سوال
لطف بفرمایید منبع این که فرموده اید امام حسن و امام حسین پشت مروان نماز خوانده اند کجاست
هر چند که می دانیم روش و سیره معصومین وحدت و مدارا و هم دلی بوده
Hassan Sibaee:
با سپاس از استاد باقی عزیز از مقاله ارزندهتان؛
فقیه عالیقدر مرحوم آیت الله منتظری که رحمت بیکران الهی بر تربت پاکش باد، با وجود اینکه منادی وحدت و همزیستی بین مذاهب بخصوص شیعه و سنی بود و هفته وحدت یکی از هزار یادگاران اصلاحگرش میباشد، اما در عین حال یک فقیه شیعی به تمام معنی بود و در عقیده و شیعهگریاش ذرهای با احدی تعارف نداشت، این حقیقت را میتوان در تمام آثارش دید که نمونه بارز آن شرح خطبه فدک حضرت زهرا سلام الله علیهاست که نماد برائت از نخستین ستمگران اهل بیت میباشد، لذا بجاست همانطور که نباید جلوی اهل سنت به سه بت قریش توهین علنی شود، نباید به آنها (رض) نیز نثار شود که این توهین به شیعیان و پیروان اهل بیت است، و در این راستا افراط و تفریط هر دو نادرست است و ناگوار.
با پوزش.
Azadeh:
بعضی مطالب تون برام تازگی داشت
به نظرم در فهم تولی و تبری شیعیان مساله دارن و دچار خصومت میشن
و چقدر این کلام درین روزها مناسبه بیشتر خدا رو بپرستید کمتر عقیده داشته باشید
Emad Baghi:
با سلام منبعش را ذکر کردم و من هم نگفتم نقل الوسائل الشیعه است. اقای خمینی هم بر پایه همین روایات وسائل فتوا داده.
حیدر غلامی:
بسم الله الرحمن الرحیم
در ایام سراسر درد و رنج کنونی و در شرایطی که روزانه شاهد به خاک و خون کشیده شدن زنان و کودکان مسلمان در فلسطین و دیگر نقاط جهان اسلام هستیم، متأسفانه شاهد ضبط و پخش محتوای توهینآمیز و هتاکی علیه صدّیق اکبر، یار غار و نخستین جانشین رسولالله ﷺ در رسانهی ملی بودیم؛ اقدامی نابخردانه که در یکی از حساسترین و اندوهبارترین برهههای تاریخ امت و در اوج نیاز به حفظ وفاق ملی و انسجام اسلامی، به مثابهی پاشیدن نمک بر زخمهای بیشمار این روزگار تلختر از زهر است و قلوب شهروندان اهل سنت و قاطبهی ایرانیان فهیم و شرافتمند را جریحهدار ساخت!
تاریخ اسلام، گواه جانفشانی صحابهی کرام و حمایت جانی و مالی آنان از پیامبر ﷺ و دعوت اسلامی است و قرآن کریم به صراحت، شکوفایی و پویایی یاران پیامبر ﷺ را، مایهی رشک و خشم کفار و جوشش غیظ آنان دانسته و منش و عملکرد نسل سابقین از جمله ابوبکر صدیق را آشکارا ستایش نموده و مورد رضایت خداوند خوانده است؛ از اینرو، اهانت به این شخصیتهای برجستهی مورد احترام پیامبر ﷺ و عموم مسلمانان، نقض صریح دستور الهی و مصداق آزار دادن حضرت رسول ﷺ است؛ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز، در اصل یازدهم با استناد به آیهی شریفهی «إِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً» (انبیاء:۹۲)، وحدت امت اسلامی را اصل مسلّم دانسته و دولت را موظّف به پاسداشت این وحدت نموده است.
جماعت دعوت و اصلاح در جایگاه یک تشکّل مدنی فعّال در گسترهی جغرافیای مام میهن، ضمن محکومیت این اقدام و موارد مشابه در گذشته، یادآوری مینماید که صدا و سیما نه یک رسانهی فرقهای بلکه دارای شأن و مأموریت ملی، متکی به بودجهی عمومی و موظّف به مراعات احترام و حقوق همهی مؤلفههای ملت ایران است و بر همین اساس، از کلیهی مسئولان ذیربط بهویژه مدیران صدا و سیما انتظار دارد:
۱- با عذرخواهی رسمی از جامعهی اهل سنت، زمینهی التیام آلام روحی ایجادشده را فراهم نمایند.
۲- با برخورد جدی با عوامل این اهانت، از تکرار چنین مواردی در آینده جلوگیری به عمل آورند.
۳- با تدوین دستورالعملهای پیشگیرانه، مانع از انتشار هرگونه محتوای تفرقهانگیز در رسانههای رسمی کشور شوند.
ما بر این باوریم که احترام متقابل مذهبی و حفظ حرمت مقدسات همهی فرق اسلامی، سنگ بنای وحدت، وفاق و انسجام است و زمامداران باید پیش و بیش از شهروندان، بهعنوان یک اصل خدشهناپذیر در تمام سیاستگذاریهای فرهنگی و رسانهای کشور مورد توجه قرار دهند.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح
٥ اردیبهشتماه ١٤٠٤
عبدالرحمن احمدی:
سلام علیکم
عرض سلام ، ادب و احترام دارم خدمت تمامی اعضای گروه مخصوصا استاد عالم و حکیم و فرهیخته دکتر باقی بزرگوار .🌹
بنظرم تا زمانی که مسلمانان به قرآن بازگشت ننمایند خشکاندن ریشه توهین و تکفیر و لعن و… امکان پذیر نیست . خداوند صراحتا در قرآن کریم ابوبکر صدیق را به عنوان یار و همراه و دوست رسول الله مطرح می فرماید حالا یکی خلفا را بت و دیگری آنها را لعن کند نشان از دوری از قرآن و چسبیدن به فروعاتی است که ممکنه اصلا اصلی نداشته باشد .
Meyloon:
اگر دردم یکی بودی ولی چه بودی
متاسفانه در ایران تا تقّی به توقّی میخوره؛ اولین واکنش یک ایرانی، فحشه اونم فحش رکیک جنسی یا ناموسی. خوشبختانه اهل سنت و کلا مذاهب، صاحاب دارن و زود واکنش نشون میدن و فتنه رو در نطفه، خفه میکنن ولی در سایر گزینهها از جمله موارد مربوط به قومیت و تاریخ و جغرافیا و جامعه و استان و شهر حتی دهات، کسی نیست که متولی صیانت از آنها باشد. کافی است برای تماشای یک مسابقهی ورزشی، به استادیوم، تشریف ببرید و فحشها رو یادداشت کنید؛ قطعا با کولهباری از انواع فحشهای آبدار و آبنکشیده به خانه برگردید.