بزرگداشت شیخ انور دهواری

ابتدا پست کوتاه تلگرام با پوستر زیر گذاشته شد و روز بعد یادداشتی که در بزرگداشت اقای دهواری امده است برای همایش ارسال شد

یکی از کارهای خوب اداره ارشاد بلوچستان که در جهت تقویت همبستگی اقوام و مذاهب در ایران است. امیدوارم در دیگر شهرهای استان‌های مرزی تکرار شود.

در سفرهایی که به شهرهای مختلف داشته ام با نخبگان فرهنگی و علمی بسیاری مواجه شدم که در مرکز گمنام بودند در حالی که جزو مفاخر و سرمایه‌های ایران به شمار می‌روند.

معرفی چهره‌های فراوان و گمنام فرهنگی و هنری در سراسر ایران نشان می‌دهد که ایران، تهران نیست و همچنین نمایشگر وسعت غنای فرهنگی و سرمایه‌های اجتماعی و ملی ایران است.

📡 کانال گفتارهای باقی

https://t.me/emadbaghi

وبسایت

www.emadbaghi.com

در بزرگداشت شیخ انور دهواری

به نام آن که تن را نور جان داد

خرد را سوی دانایی عنان داد…

امیر خسرو دهلوی (گزیده از خسرو و شیرین)

گواراتر این بود که بخت و سعادت حضور در محفل شما گرامیان یارم باشد و افسوس از این نابختیاری را با پیشکش کردن سطور زیر جبران می کنم.

از اقدام وزارت ارشاد بلوچستان در بزرگداشت فرهیخته ارجمند شیخ انور دهواری سپاسمندم، کاری بایسته در جهت تقویت همبستگی اقوام و مذاهب در ایران که امیدوارم در دیگر شهرها و استان‌ها تکرار شود.

در سفرهایی که به شهرهای مختلف داشته ام با نخبگان فرهنگی و علمی بسیاری مواجه شدم که در مرکز گمنام بودند در حالی که جزو مفاخر و سرمایه‌های ایران به شمار می‌روند.

معرفی چهره‌های فراوان و گمنام فرهنگی و هنری در سراسر ایران نشان می‌دهد که ایران، تهران نیست و همچنین نمایشگر وسعت غنای فرهنگی و سرمایه‌های اجتماعی و ملی ایران است.

زیست نامه تحصیلی، تحقیقی و عملی خانواده دهواری موضوع این نوشتار کوتاه نیست و باید به منایع دیگری مراجعه کرد. در این مجال کوتاه می‌خواهم در حد شناخت و بضاعت خویش، دو ویژگی از شخصیت دوست عزیزم جناب دهواری را برشمارم.

ویژگی نخست با اولین آشناییم با ایشان ارتباط دارد. در دهه ۷۰ شمسی ایشان به همراه تنی چند از یارانشان در جمعیت اخوان المسلمینِ آن زمان، با یک پاپوش بازداشت شدند. همین جا متذکر می‌شوم که اخوان المسلمین ایران با دیگر شاخه‌ها در کشورهای دیگر تفاوت‌های بسیاری دارد که رواداری و شهروند مداری از ویژگی‌های آنان است و به همین دلیل بعداً حتی نام خود را هم به «جماعت دعوت و اصلاح» تغییر داند تا شبهه یگانگی با شاخه های دیگر اخوان پیش نیاید وآقای دهواری نیز بعدها مستقل از این جمعیت به فعالیت هایش ادامه داد. افراد بازداشت شده به حبس‌های سنگین محکوم شدند و در واقع قربانی یک سناریوسازی ناجوانمردانه بودند. من بدون اینکه هیچ یک از آنها را بشناسم بر اساس اطلاعات موثق دریافتی در روزنامه درباره‌شان مقاله ای منتشر کردم. به روایت خود عزیزان زندانی، انعکاس وضعیت آنان در رسانه‌های قانونی داخلی در وضعیت شان بی تاثیر نبود و سرانجام پس از سال‌ها تحمل رنج‌های سخت زندان آزاد شدند. بعدعا سعادت دیدارهایی با ایشان در تهران از جمله در نمایشگاه بین المللی کتاب را یافتم.

سخن من دقیقاً در همین نکته است. در طول چند دهه که پیوسته با موضوع دفاع از حقوق زندانیان سر و کار داشته‌ام به وفور دیده‌ام افرادی را که به طمع نام و شهرت یا به سبب انتقام ناشی از ظلمی که بر آنها رفته، دست از دین، عقیده، میهن و انصاف و اعتدال شسته اند و بعضاً در خدمت دشمنان ایران قرار گرفته اند و خدمت به آن ظالمان را به هر نحوی توجیه می‌کنند اما شیخ انور دهواری از کسانی بود که به رغم تهمت‌ها و رنج‌های بیش از ۷ سال زندان و حتی مزاحمت‌های بعد از آن هیچگاه از مسیر اعتدال خارج نشد، پشت به میهنش نکرد و همواره مرزبندی‌هایش را با دشمنان ایران و با بنیادگرایان و خشونت طلبان داخلی حفظ کرد.

دومین ویژگی او این بود که سنی بودنش را در تضاد با شیعه تعریف نکرد. تفاوت های عقیدتی نباید وحدت ما در انسانیت و احترام به کرامت انسان را بگسلد. دهواری ها هیچگاه برادری و ‌هموطن بودن را تحت الشعاع تفاوت‌های مذهبی و عقیدتی قرار ندادند. مانند بزرگترین جریان اهل سنت در تاریخ ایران که تحت تاثیر عارفان بزرگ، برجسته‌ترین ویژگی‌شان محبت اهل بیت پیامبر (ص) بود همواره در صراط اخوت اسلامی و روابط مودت آمیز شیعه و سنی بودند. این هم دقیقاً از کانون‌هایی بود که در دو سده اخیر استعمار به عنوان یک گسل مذهبی روی آن سرمایه‌گذاری‌های بسیاری می‌کرد تا از طریق تضادهای مذهبی، ایران عزیز را به بند بکشد اما جریان رواداری مذهبی در شیعه و سنی همواره این خواب استعماری را پریشان کرده است.

شیخ انور دهواری و برادر فرهیخته اش محمد صدیق دهواری که ترجمه و تالیف اثار فراوانی را در کارنامه دارند، در منطقه به استضعاف کشیده شده بلوچستان در برابر بنیادگرایانی که به ترویج ترور و خشونت دست یازیدند و مردم شریف بلوچ را با ناامنی و فقر مضاعف روبرو می کردند در دو سنگر «خدمات اجتماعی» و «فرهنگ» به کوشش های شان ادامه دادند و کتابفروشی خالدبن ولید در سراوان را که در سال 1361 راه اندازی شده بود به پایگاهی فکری در برابر جهل مقدس و جمود در بلوچستان بدل کردند تا کلمه را بر گلوله چیره نمایند. کتابفروشی آنان نیز از جنس دارالتقریب بود و هم کتب اهل سنت را و هم کتب شیعه را عرضه می کند. سرگذشت راه پر سنگلاخ انتشارات و کتابفروشی در ان منطقه خود حکایتی دارد که باید در خاطرات شان خواند. این دو برادر به خاطر بی رونقی کتاب با کارگری چراغ این خانه فرهنگی را روشن نگه داشتند و با وجود همه تنگناها دست از پژوهش و نگارش نکشیدند.

دو ویژگی یاد شده از فرهیخته گرانقدر شیخ انور دهواری، از مفاخر اهل سنت در بلوچستان ایران، از بهترین نمادها و نشانه‌های دین ورزی ایرانی، میهن دوستی و آیین مهرورزی است که هربالنده تر باد.

عمرش دراز و پر عزت

پنجشنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۴/ ۲۵ ربیع الاول ۱۴۴۷

عمادالدین باقی

مقاله زیر در روزنامه شرق اشاره ای به این پیام دارد

شیخ شورانگیز به قلم فیض‌الله پیری، روزنامه شرق، ش 5212 پنجشنبه ۳ مهر ۱۴۰۴ ص 12 (آخر)

https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-1053709