عمادالدین باقیسخنرانی ۱۴خرداد۱۴۰۱ آیت الله خامنه ای در بارگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی، نکات بحث انگیری دارد اما من فقط به آنچه که در حیطه تخصص خودم هست می‌پردازم و معتقدم هرچه انسان از اظهارنظر حکمی و جزمی در غیر از حوزه تخصصی خودش اجتناب کند کمتر دچار اشتباه می شود مگر اینکه خود را عقل کل و ذوالفنون بداند.
هرچند سخن گفتن درباره این جمله ایشان که «امروز گرایش مردم به دین و انقلاب یقیناً بیش از ابتدای انقلاب است» نیز در حیطه تخصصی نگارنده است و نقدهایی بر پایه داده های کاملاً تجربی داخلی می توان بیان کرد اما مسئله کنونی نگارنده، سخنی است که درباره حقوق بشر گفته شده است:
«غربی ها سه قرن دنیا را غارت کردند. در سه قرنی که غربی ها در عمل مشغول جنایت بودند روشنفکران و متفکران شان برای دنیا قانون حقوق بشر کشف می کردند!آمریکایی ها و اروپایی ها در سرتاسر دنیا انواع و اقسام جنایت ها را انجام دادند اینها شاهکارهای تمدن غرب است».
۱- ابتدا درباره واپسین گزاره اشاره می‌کنم که نویسندگان نامدار و پرشماری در غرب، نیز در نقد تمدن غربی سخنان بسیار و گرانسنگی را بیان کرده اند اما اینکه که همه جنگ ها و جنایت های آمریکایی و اروپایی را مساوی تمدن غربی بپنداریم، باید به همه لوازم ان پایبند باشیم زیرا منطقی است که این نتیجه نامطلوب را دارد که دیگران نیز کارنامه تمام جنگها، قساوت ها و خشونت هایی که در طول ۱۴ قرن گذشته در سراسر دنیای اسلام وجود داشته است را به پای تمدن اسلامی بگذارند! کاری که اسلام ستیزان دارند انجام می دهند در حالی که این منطق، معیوب است و می دانیم که اینگونه احکام کلی درباره وقایع تاریخی جنبه علمی ندارند.
۲- برخلاف این تصور که حقوق بشر، دستاورد غرب است، مطالعه تاریخ اندیشه حقوق بشر نشان می دهد که از آبراه های فکری در شرق و غرب عالم ارتزاق کرده است. این سخنی است که بسیاری از متفکران، مورخان و اندیشمندان حقوق بشری و پایه گذاران حقوق بشر نیز بدان اذعان داشته و صدها کتاب در این زمینه انتشار داده اند( در پژوهش گسترده ای با ذکر منابع و مدارک بسیار، این بحث تبیین شده که بخش هایی به طور پراکنده منتشر شده و متن کامل هم در آینده منتشر خواهد شد).
۳-این نوع سخن گفتن درباره حقوق بشری -که نه غربی بلکه یک دستاورد بشری است- آشکارا به معنای تحقیر و تخریب این دستاورد پرشکوه بشری و بیانگر نگاه منفی به آن است.
۴- در این سخنرانی گفته شده «غربی ها سه قرن دنیا را غارت کردند. در سه قرنی که غربی ها در عمل مشغول جنایت بودند روشنفکران و متفکرانشان برای دنیا قانون حقوق بشر کشف می کردند!».
اما واقعیات تاریخی نشان می دهند متفکران حقوق بشر در سه قرن مورد اشاره، حقوق بشر را نه با چشم بستن بر ظلم حکومت های خود و فقط برای دیگر کشورها بلکه در جدال با نظام‌های خودکامه و و مشکلات درونی سرزمین‌های خودشان تقریر می کردند. بسیاری از آنها اسیر زندان و تبعید و یا محکوم به ارتداد شدند و حقوق بشر را در نقد وضعیت موجود جامعه خود نوشته اند. اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه که محصول این تلاش ها بود نیز در حکم قانون اساسی فرانسه بود.
خاتمه: احترام به حقوق بشر به سود همگان است. اگر نخواهیم مانند برخی محققان بگوییم اسلام قرآنی( نه اسلام روایی) نیز آیینی حقوق بشری است، اما نباید میان اسلام و دنیای شرق با حقوق بشر تضاد سازی کرد. نباید با این شیوه ها، حقوق بشر را در انحصار دیگران قرار داد و سوءاستفاده‌های نظری و عملی از حقوق بشر در دنیای غرب را موجه سازی و راه نقد آن را مسدود کرد.
حقوق بشر نباید قربانی کارزارهای سیاسی با مخالفان داخلی یا قدرت های خارجی شود.
کانال گفتارهای باقی
https://t.me/emadbaghi
وبسایت
emadbaghi.com
مطالب مرتبط
