عمادالدین باقیگفتگو از :محمد امينی(29/2/1383)
شرایط نامساعد زندان های جمهوری اسلامی در همایش مدیران ستادی و استانی سازمان زندان ها بازتاب قابل توجهی یافته است.
در این نشست مهم ترین مشکلات و معضلات زندان های ایران مورد بحث قرار گرفته است.
اين نشست در حالی برگزار شده است که ریاست کنونی آیت الله هاشمی شاهرودی بر دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران رو به پایان است.
چند روز پیش آیت الله شاهرودی سخنان صریحی درباره ضرورت برخورد بهتر با متهمان، زندانیان و ارباب رجوع قوه قضاییه مطرح کرد.
بدنبال اين سخنان رییس قوه قضاییه، مجلس ششم در هفته های پایانی عمر خود مصوبه ای در باب منع استفاده از شکنجه داشت. اما صرفنظر از این موضوع، یکی از مهم ترین بخش های نمود فعالیت دستگاه عریض و طویل قضایی به حوزه زندان ها مربوط می شود.
به گزارش خبرگزاری کار ایران، عباسعلی علیزاده رییس کل دادگستری استان تهران گفته است با وجود تمام تلاش هایی که صورت گرفته است، وضعیت زندان های جمهوری اسلامی مطلوب نیست و مواد مخدر در زندان ها براحتی وارد و مبادله می شود.
گفتگو از :محمد امينی
شرایط نامساعد زندان های جمهوری اسلامی در همایش مدیران ستادی و استانی سازمان زندان ها بازتاب قابل توجهی یافته است.
در این نشست مهم ترین مشکلات و معضلات زندان های ایران مورد بحث قرار گرفته است.
اين نشست در حالی برگزار شده است که ریاست کنونی آیت الله هاشمی شاهرودی بر دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران رو به پایان است.
چند روز پیش آیت الله شاهرودی سخنان صریحی درباره ضرورت برخورد بهتر با متهمان، زندانیان و ارباب رجوع قوه قضاییه مطرح کرد.
بدنبال اين سخنان رییس قوه قضاییه، مجلس ششم در هفته های پایانی عمر خود مصوبه ای در باب منع استفاده از شکنجه داشت. اما صرفنظر از این موضوع، یکی از مهم ترین بخش های نمود فعالیت دستگاه عریض و طویل قضایی به حوزه زندان ها مربوط می شود.
به گزارش خبرگزاری کار ایران، عباسعلی علیزاده رییس کل دادگستری استان تهران گفته است با وجود تمام تلاش هایی که صورت گرفته است، وضعیت زندان های جمهوری اسلامی مطلوب نیست و مواد مخدر در زندان ها براحتی وارد و مبادله می شود.
ورود مواد مخدر به زندان های جمهوری اسلامی که در نهایت عمدتا به صورت تزریقی و با استفاده از سرنگ های آلوده مشترک و در مواردی حتی دست ساز، به مصرف می رسد، گفته می شود که مهم ترین عامل گسترش بیماری ایدز در میان زندانیان ایرانی است.
عمادالدین باقی، رییس “انجمن دفاع از حقوق زندانیان” درباره ورود مواد مخدر به زندان های ایران می گوید روشهای مختلفی برای ورود مواد مخدر به زندان های ایران وجود دارد و امکان جلوگیری از آن هم تقریبا نیست.
آقای باقی که خود مدت قابل توجهی را در زندان گذرانده بود، در این رابطه می افزاید :”ما در زندان شاهد بودیم در چندین مورد که خود زندانبان ها چون مواد مخدر را بدرون زندان انتقال داده بودند، بازداشت شده و به زندان افتاده بودند.”
آقای باقی می گوید که زندانیان نیز از طریق ملاقاتی های خود مبادرت به قاچاق مواد بدرون زندان می کنند.
اما نکته ای که عماد الدین باقی بدان اشاره می کند آن است که شاید بتوان گفت که مسئولین زندان ها چشم خود را در مواردی بروی ورود مواد مخدر بدرون زندان می بندند.
رییس انجمن دفاع از حقوق زندانیان در تشریح این نکته می گوید: “مدیریت زندان مایل است که هر روشی که زندان و زندانی مهار شود را بکار بگیرند، لذا گاهی اوقات اگر ببینند که فرض کنید سرگرم شدن به مواد مخدر و این جور چیزها باعث می شود که جلوی یکسری عصیانگری ها گرفته شود؛ آنها هم برای آنکه بتوانند زندان را مهار کنند، حساسیت زیادی روی این موضوع نشان نمی دهند.”
عمادالدین باقی در سخنان خود چنین نتیجه می گیرد که سخنان رییس کل دادگستری استان تهران در اذعان به پایدار بودن مشکل ورود مواد مخدر به زندان های جمهوری اسلامی خود گواه روشنی است براینکه دستگاه قضایی در این زمینه موفق نبوده است.
از آنجایی که سهم بزرگی از زندانیان کیفری در جمهوری اسلامی به زندانیان مواد مخدر تعلق دارد، آقای باقی معتقد است که شکست در سیاست های تنبیهی برای این قبیل زندانیان اثبات کننده این نکته است که زندان راه حل نیست.
در حال حاضر یکی از معضلات اصلی دستگاه قضایی و سازمان زندان ها در نظام جمهوری اسلامی، جمعیت بسیار زیاد زندانیان در مقایسه با امکانات است.
بر اساس آمارهایی که آقای باقی ارائه می کند، جمعیت سالیانه زندانیان ثابت در ایران بین 145 تا 160 هزار نفر است؛ اما رقم در گردش زندانیان سالیانه به ششصد هزار نفر بالغ می شود.
مرتضی بختیاری، رییس سازمان زندان ها در قوه قضاییه می گوید به دلیل نبود امکانات مناسب در برخی زندان ها، سازمان تحت نظر وی برای تامین غذای روزانه زندانیان با مشکل مواجه است.
به گزارش خبرگزاری کار ایران، آقای بختیاری گفته است که مسئولان جمهوری اسلامی به فکر تامین هزینه های زندان نیستند.
اما آیا مشکل زندان های جمهوری اسلامی فقط کمبود بودجه است؟
آقای باقی معتقد است که دستگاه قضایی با بودجه زیادی که دارد، در حوزه تامین هزینه زندان ها با مشکل کمبود مالی چندان که گفته می شود دست بگریبان نیست.
رییس انجمن دفاع از حقوق زندانیان می گوید: “بودجه زندان ها بیش از آن که خرج موضوع اصلی یعنی خود زندان ها شود، صرف سازمان اداری و تشکیلات عریض و طویلش می شود. بودجه زندان ها صرف کارهای عمرانی و اداری زندان ها می شود و نه خود زندانیان”.
البته نحوه کار قضات دادگستری و نوع اعمال قوانین حقوقی توسط آنان در افزایش تعداد زندانیان بی تاثیر نیست.
وقتی تعداد زندانی از مرزی می گذرد که دیگر امکانات پاسخگوی حقوقشان نیست، مشکل بودجه و امثال آن بیشتر رخ می نماید. رییس کل دادگستری استان تهران در همین زمینه به نحوه صدور قرار بازداشت موقت اشاره انتقادی صریحی کرده است.
به گفته آقای علیزاده، “بازداشت موقتی که در اسلام 6 روز تعیین شده، گاه در جمهوری اسلامی به یکسال می رسد.
مسعود حائری وکیل برجسته دادگستری درایران معتقد است که اختیار صدور قرار بازداشت موقت در قانون پیش بینی شده است تا در مواردی چون جاسوسی و قتل، قاضی بتواند با استفاده از آن تحقیقات مربوط به پرونده را تکمیل کند.
آقای حائری که وکالت پرونده جنجالی غلامحسین کرباسچی، شهردار سابق تهران را برعهده داشت در این زمینه معتقد است: “یکی از معضلات (دستگاه قضایی) این است که بازداشتهای موقت تمدید می شود.”
مسعود حائری با استناد به موردی که توسط شخص رییس قوه قضاییه مطرح شده بود مبنی بر اینکه در یک پرونده فردی با استفاده از اختیار صدور بازداشت موقت بیست سال در زندان نگاه داشته شده بود، تصریح می کند که استفاده از این اختیار باید در “موارد استثنایی” صورت گیرد.
در گزارش های منابع خبری ایران از قول رییس کل دادگستری استان تهران بصراحت نقل شده که وی گفته است مشکل بازداشت های موقت به قوه قضاییه باز می گردد و باید برای آن راه حلی پیدا کرد.
آقای علیزاده همچنین گفته است: “همه ما مدعی برپایی زندان اسلامی هستیم اما هنوز نسبت به کشورهای دیگر فضای بسیار بدتری در زندان های ما (جمهوری اسلامی) حاکم است.”
عمادالدین باقی
