عمادالدین باقی
تهيه كننده گزارش:پدرام الوندي
دو سالگي انجمن دفاع از حقوق زندانيان(به نقل از سايت انجمن دفاع از حقوق زندانيان) سومين مجمع عمومي انجمن دفاع از حقوق زندانيان با حضور هيات امناي پرشمار اين تشكل غيردولتي برگزار شد. خانم مرتاضي جلسه را شروع كرد و مهندس توسلي، احمد منتظري، علي حكمت و احمد زيد آبادي در جاي هيات رييسه نشستند.
در اين نشست ابتدا عمادالدين باقي بنيان‌گزار اين تشكل و رئيس هيات مديره دوره‌هاي پيشين براي ارائه گزارش عملكرد و تراز مالي ساليانه پشت تريبون قرار گرفت. عمادالدين باقي سخنان خود را با تشكر و تقدير از همكاران اين تشكل داوطلبانه آغاز كرد و در ادامه اعضاي هيات امنا را به كتابچه كوچكي كه مطابق روال سال پيش انجمن تهيه شده بود ارجاع داد. “كارنامه انجمن دفاع از حقوق زندانيان در سال 1384” عنوان گزارش هيات مديره به مجمع عمومي بود كه در ميان اعضا توزيع شد. باقي خطاب به حاضران گفت كه تراز ساليانه و ريز عملكرد سال گذشته در اين كارنامه منعكس شده است.
باقي با اشاره به اين گزارش كميته حقوقي انجمن را پركارترين بخش انجمن عنوان كرد. تعداد پرونده‌هاي بررسي شده در اين كميته از 15 پرونده در سال 83 به 32 پرونده در سال جاري رسيده است. رئيس انجمن دفاع تصريح كرد كه اين تعداد شامل موارد مختلفي از زندانيان سياسي و غير سياسي بوده و هدف انجمن پيش از هر چيز آگاه كردن زندانيان از حقوق آنها است: “البته هيچ بقالي نمي‌گويد ماست من ترش است اما مجموع كارهايي كه در يك سال گذشته شده است سنگين بوده است زيرا جنس كار انجمن متفاوت از فعاليت NGOهاي ديگر است و هر روز با مراجعه و درخواست كمك از سوي زندانياني روبرو هستيم كه دستشان از همه جا كوتاه شده است.” باقي ظرفيت عملكردي انجمن را داراي محدوديت دانست اما در عين حال گفت كه در همكاران انجمن در بخش حقوقي هيچ درخواستي را بازنگردانده‌اند و سعي شده همه درخواستها مورد پيگيري قرار گيرد.
عمادالدين باقي ديگر فعاليت مهم كميته حقوقي انجمن دفاع را در مشاوره‌هاي حقوقي صورت گرفته توسط اين كميته دانست: “فعاليت ديگر آگهي‌هايي بود كه در چند نوبت در روزنامه‌ها درج شد و دوستان حقوقدان ما در ساعاتي مشخص حتي در روزهاي جمعه به صورت تلفني از تمام كشور به سئوالات حقوقي تماس گيرندگان پاسخ مي‌گفتند و اين مشاوره‌ها در مواردي سبب آزادي چند زنداني شد”
“گزارش وضعيت زندانهاي كشور ” ديگر فعاليتي بود كه مورد اشاره باقي قرار گرفت:”اين گزارش توسط كميته رفاهي، بهداشتي، درماني انجمن و با مشاركت اعضاي هيات مديره در 22 صفحه تهيه شد و شامل گزارش وضعيت زندانها در موارد مختلف بهداشت درمان، تغذيه، ملاقات و بدرفتاري با زندانيان است. اين گزارش قرار بود در ارديبهشت ماه منتشر شود اما به دو دليل انتشار آن فعلا به تعويق افتاده است اول اينكه ما بر آن بوديم اين گزارش را به دو زبان فارسي و انگليسي منتشر كنيم و اين كمي انتشار را به تاخير انداخت و دوم اينكه به زودي همايشي با عنوان دفاع، وكيل و تحقيقات مقدماتي در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار مي‌شود . باقي نفس تهيه چنين گزارشي توسط يك نهادغيردولتي را اولين تجربه از اين دست در كشور دانست و زمان انتشار آن را پس از همايش مذكور اعلام كرد.
پس از باقي بازرس مجمع عمومي پشت تريبون ايستاد. رضا احمدي گفت هيات مديره انجمن در هيچ موردي از اساسنامه تخلف نداشته است اما در عين حال به يك مورد نيز اشاره كرد كه بايد مورد توجه هيات مديره جديد قرار گيرد. وي تنها مشكل موجود را اتكاي بيش از حد هيات مديره بر روي رئيس انجمن دانست:” بسياري از كارهاي انجمن بر روي دوش شخص آقاي باقي بود و ادامه اين روند سبب به بن بست رسيدن انجمن مي‌شود”
فريده غيرت، نايب رئيس انجمن، ديگر سخنران مجمع عمومي بود:”من از ابتدا در خدمت انجمن بوده ام و معتقدم حضور افراد در اين مجموعه با عشق و علاقه بوده است و من ضمن ارادت به اعضاي هيات امنا كه همگي افرادي محترم هستند بايد بگويم شخصا به خاطر اعتقادي كه به صداقت آقاي باقي داشتم اين همكاري را با كمال ميل پذيرفتم”
غيرت با اشاره به گزارش بازرس انجمن، قرارگرفتن بار فعاليتهاي اجرايي انجمن بر دوش عمادالدين باقي را به دليل “عاشق‌تر” بودن وي عنوان كرد:” آقاي باقي از همه ما در اين مورد عاشق تر بوده اند و فعاليت بيشتري در اين مورد صورت داده‌اند” غيرت تاكيد كرد باقي شالوده انجمن را زماني كه در زندان بوده گذاشته است و بالتبع دلبستگي بيشتري به ادامه حيات و فعاليت اين مجموعه دارد.
نايب رييس انجمن در ادامه با يادآوري اهداف طرح شده در اساسنامه انجمن كه فعاليتهاي اين تشكل را بر پايه فعاليتهاي حقوقي، رفاهي، فرهنگي و خدمات پژوهشي براي زندانيان و در صورت امكان خانواده هاي زندانيان تعريف كرده است به اين نكته اشاره كرد كه در دوران كه به عنوان يكي از اعضاي كميته حقوقي در منزل خود منتظر تماس زندانيان و خانواده‌هاي آنان براي مشاوره تلفني بوده است بارها با تماس افرادي روبرو شده است كه زنداني نبوده‌اند اما نياز به شماوره حقوقي داشته‌اند.
غيرت سخنان خود را بر دو مشكل اساسي انجمن متمركز كرد پشتيباني مالي و منبع مالي؛ وي ابتدا از علي خدابخش بابت در اختيار گذاشتن دفتر انجمن به همراه دو خط تلفن و كمكهاي ديگر به انجمن تا يكماه پيش تقدير و تشكر كرد:”اما واقعيت اين است كه ايشان نيز مشكل داشتند و از انجمن خواسته شد دفتر سابق را تخليه كند.” غيرت با تشكر دوباره از خدابخش براي دفتر موقتي كه جديدا دراختيار انجمن گرفته است به هيات امنا و ديگر نزديكان توصيه كرد درباره دفتر و مكان انجمن فكري اساسي صورت گيرد.
غيرت با اشاره به اعتبار و شهرت انجمن در سطح دانشكده‌هاي حقوقي و در ميان مردم مشكل ديگر انجمن را كه بايد براي آن تدبيري انديشيده شود مشكل پشتيباني مالي اين تشكل دانست : “هيچ نوع بودجه‌اي به جز حق عضويت هيات امنا و برخي تبرعات و كمكهاي محدود افراد خير وجود ندارد” وي خطاب به هيات امنا گفت كه پيشنهاد كمك‌هايي از سوي سازمان ملل و نهادهاي خارجي صورت گرفته كه با توجه به تلاش انجمن براي مستقل بودن منابع مالي، از سوي هيات مديره اين پيشنهادها رد شده است. غيرت بودجه و مكان انجمن را مسائل مهمي دانست كه بايد به آنها توجه شود.
سخنان غيرت با اظهار نظر اعضاي هيات امنا روبرو شد و در نهايت پيشنهاد شد كه مسئله پشتيباني مالي و دفتر انجمن در مجمع عمومي فوق العاده‌اي بررسي شود و در مورد آن تصميم‌گيري شود.
پس از آن نوبت به اعلام نامزدي رسيد. آقاي خدابخش حضور نيافته بود و آقاي محمد جواد مظفر كه از اعضاي هيات موسس و دو دروه عضو هيات مديره بود و نيز آقاي مهدي غني كه عضو هيات مديره بود و روابط عمومي را راه‌اندازي كرده بود عليرغم اصرار حاضرين، نامزد نشدند. مرتاضي و غيرت نيز معتقد بودند كناره گيري كنند تا افراد جديدي به هيات مديره بيايند اما باقي نيز طي سخناني خواست او را از مسئوليت معاف كنند. او گفت دلايل زيادي مرا متقاعد كرده است كه كنار بروم و دوستان ديگر اين بار را بردارند و لذا از سه ماه پيش در هيات مديره اين نظر را مطرح كردهام. اولاً به دليل حجم زياد كار در دو سال و نيم گذشته و اينكه جنس اين كار با خبرهاي بد سروكار داردو خسته شده‌ام و زندكي شخصي‌ام فلج شده است. ثانياً در فضايي كه شما با تمام توان كار مي‌كنيد اما عده‌اي مي‌گويند اينها حكومتي‌اند و دسته ديگري مي‌گويند اينها اپوزيسيون هستند و زير پوشش حقوق بشر كار سياسي و ضد حكومتي مي‌كنند در برابر اين اتهامات بسيار متناقض و آزار دهنده به جاي تقدير و لااقل سكوت تنها راه اين است كه از معرض اين حرف‌ها دور شويم و ميدان را به ديگران بسپاريم. از همه مهم‌‌تر اينكه در كشور ما فرهنگ غلطي وجود دارد كه عده‌اي خيال مي كنند اگر در جايي بالا رفتند ديگر نبايد پايين بيايند. در حكومت عده‌اي گمان مي‌كنند اگر كنار بروند و راه گردش آزاد نخبگان را هموار كند زمين از حجت خالي مي‌شود و همه چيز بهم مي‌ريزد. اين تفكر نه فقط در سياستمداران و حكومت‌گران كه در لايه‌هاي پاييني جامعه هم وجود دارد. انجمن‌ها و احزابي تشكيل مي‌شود كه افرادي مادام العمر رهبر آن مي‌شوند. نبايد ديگران فكر كنند ما كساني هستيم كه خواسته‌ايم با تشكيل يك نهاد دهي درست كنيم كه تا آخر عمر
كد خداي آن ده باشيم. ما بايد از خودمان شروع كنيم و خواهش مي‌كنم دوستان مرا معاف كنند.
آقاي مهندس توسلي كه در هيات رييسه مجمع بود مخالفت كرد و گفت بقاي انجمن به باقي است و آيا اعضاي مجمع حاضرند كه ايشان كناره‌گيري كند. اعضاي مجمع مخالفت كردند. پس از آن باقي يادداشتي به توسلي داد و خواست از آقاي غني بخاطر راه‌اندازي روابط عمومي و توليد خبرنامه هفتگي تشكر شود. او همچنين در جاي ديگري گفت درست است كه من وقت وسيعي در دو سه سال گذشته صرف كردهام اما بي انصافي است كه بگوييم ديگران كار نكرده‌اند. تمام اعضاي هيات مديره بصورت جدي كار كرده‌اند . خانم غيرت علاوه بر هيات مديره در كميته حقوقي چند پرونده را بر عهده گرفته‌اند آقاي نيكبخت 13-10 پرونده را در تهران و كردستان و خوزستان داشتند و آقاي فقيهي به اردبيل و مراغه و كرج رفته‌اند تا از زندانياني دفاع كنند اقاي خدابخش علاوه بر جلسات كمك مادي كرده است و ساير اعضاي كميته حقوقي و ساير كميته‌ها كه گزارش كارشان در كارنامه هست.
نكته بسيار مهم در مجمع اين بود كه با وجود حضور عده‌اي از رجال سياسي اما هيچ حال و هوا و بحثي از سياست نبود. گويي همانطور كه باقي بارها گفته است اين انجمن مي‌خواهد نشان دهد كه افراد مي‌توانند غير از حيثيت سياسي خود، حيثيت ديگري داشته باشند كه فارغ از ديدگاه و تعلقات سياسي خود فقط به كار اجتماعي، مدني و حقوق بشري بپردازند.
پس از اين مباحث انتخابات هيات مديره جديد برگزار شد و هيات امنا به بحث در مورد موارد اصلاحي اساسنامه پرداختند.
در دقايق پاياني مجمع نتايج شمارش ارا اعلام شد. از 36 راي شمارش شده عمادالدين باقي با 35 راي، فريده غيرت با 30 راي، مرضيه مرتاضي با 27 راي، صالح نيكبخت با 20راي، شريف زاده با 16راي به عنوان اعضاي اصلي و آقايان فقيهي و غلامعلي الوندي به عنوان اعضاي علي‌البدل برگزيده شدند. همچنين مهدي غني عضو هيات مديره دردوره قبل به عنوان بازرس انجمن انتخاب شد.
عمادالدین باقی
