هولناکتر از جنگ

( کرونا کشتاری هولناکتر از جنگ)

#عمادالدین_باقی
روزنامه سازندگی شماره ۸۴۱ شنبه ۱۳ دی ۹۹ ص ۲
پس از گذشت یکسال از #پاندومی_کرونا به نظر می رسد مردم جهان دارند کم کم به آن عادت می کنند و کرونا هم وضعیتی مانند #آنفولانزا پیدا می کند به ویژه که خبر ساخت واکسن کرونا بدون اینکه این ویروس را از بین ببرد اما باز هم مانند آنفولانزا عامل روانی آن را کاسته و این روزها دارد از متن و صدر خبرها آرام آرام دور می شود. اما در همین شرایط، روزسه شنبه و چهارشنبه 9و10دی(29و30 دسامبر) مقارن با پایان سال میلادی چند خبر کرونایی دیدم.
خبر اولی با عنوان:”کرونا در سالی که گذشت و پیش‌بینی‌ها درباره سال آینده” می گوید: کرونا تا ماه‌ها پس از واکسیناسیون عمومی ما خواهد ماند. حاصل یک سال پاندمی بیش از ۷۶ میلیون مورد بیماری و بیش از ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار مرگ بوده. انسان‌ها با واکسن و دارو به جنگ کرونا می‌روند و ویروس هم در مقابل جهش می‌کند، اما تا کی؟
خبر دومی می گوید: نرخ مرگ‌و‌میر در هلند پس از جنگ جهانی دوم به بالاترین میزان خود رسید.
خبر سومی می گوید: کرونا پس از یکسال در آلمان رکورد زد. کرونا در سراسر جهان رو به گسترش است. در آلمان برای نخستین بار ظرف یک شبانه‌روز بیش از ۱۰۰۰ نفر بر اثر پاندمی درگذشته‌اند.
خبر چهارمی می گوید کرونا جهش یافته و اروپا روابط با انگلیس را قطع کرده و… و دنیا نگران گونه جدید است. در آمریکا نخستین مورد ویروس جهش‌یافته شناسایی شده است.
تازه اگر این جهش هم نبود می گویند حتی در صورت واکسیناسیون عمومی چندماه دیگر کرونا خواهد بود.
و اخرین خبر مربوط به ایران اینکه فعلا گفته می شود: گونه جهش‌یافته کرونا به همسایگی ایران رسیده است.
همزمان با تشدید نگرانی‌ها از شیوع گونه جهش‌یافته ویروس کرونا در دنیا، گزارش‌ها حاکی از ورود این گونه جدید به برخی کشورهای خاورمیانه از جمله پاکستان، همسایه جنوبی ایران است.
این خبرها به ویژه اولی و دومی و آخری باعث شد مقاله ای را که چند هفته پیش در ششم آذر نوشته بودم و بایگانی شد دوباره درآورم. مقاله نشان می داد چطور ممکن بود این هفتاد میلیون ابتلا، هفتاد میلیون مرگ باشد و هنوز هم این خطر منتفی نیست.
*****
در جریان همه گیری کرونا بعضی‌ قربانیان برای ما شناخته شده تر بودند. بجز دهها نفری که در این چندماه جان باختند و کاش در ویکی پدیا صفحه ای برای ثبت فهرست آنها بازشود تا در تاریخ بماند، فقط در همین چندروز از کسانی که ما می شناختیم دکتر داوود فیرحی، چنگیز جلیلوند دوبلور پیشکسوت، محمدحسین راستگو طلبه ای که در دهه شصت برای کودکان برنامه اجرا می کرد، مرحوم قربانی وکیل دادگستری(که خود و مادرش درگذشتند)، پرویز پور حسینی(بازیگر) و دهها نفر دیگر… اما بسیار فراوان ترند کسانی که فقط در محدوده همسایگان و خویشان شناخته شده بودند.
دیگر این روزها هر کدام از ما وقتی نگاه به اطراف مان می‌اندازیم حتما می توانیم چند نفر از خویشان و بستگان و دوستان را نام ببریم که کرونا جان شان را گرفته است. وقتی هر کدام از ما می توانیم چنین کنیم تصور کنید که اگر همه جمعیت آن چه را می دانند فهرست کنند با چه فهرست بزرگی روبرو می شوید؟
گفته اند در جریان آنفولانزای ۱۹۱۸میلادی تعداد قربانیان که از دست کم ۱۷ میلیون تا ۵۰ میلیون را گفته اند بسیار بیشتر از ده میلیون نفر کشته شدگان جنگ جهانی بود که همان زمان رخ داد ولی نام های اندکی مانند “ماکس وبر” ماند که در سن ۵۶ سالگی قربانی آنفولانزای اسپانیایی شدند.
اکنون آن را حادثه ای متعلق به یک قرن پیش می بینیم و هنگامی که از دور نظر می کنیم برایمان بسیار بزرگ می‌نماید ولی امروز چون در دل حادثه جاری کرونا هستیم و در زندگی روزمره مان غوطه وریم متوجه ابعاد فاجعه نمی شویم.
طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت در تاریخ ۲۳ تا ۲۴ آبان در فاصله‌ی یک روز ۴۵۲ بیمار کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند و در مجموع جانباختگان بیماری به ۴۱ هزار و ۳۴ نفر رسید و بر اساس آمارهای منتشره تاکنون ۵۳ میلیون و ۷۴۹ هزار و ۲۰۲ نفر در جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند و یک میلیون و ۳۰۹ هزار و ۴۳۲ نفر جان باخته اند(روزنامه سازندگی شماره ۸۰۱ شنبه ۲۵ آبان ۹۲ صفحه ۶).
اما با چرتکه دقیق تری به عددهای هولناک تری می رسیم. گرچه در اوایل بحران آمار مرگ و میر دو رقمی و بعد سه رقمی اعلام شد که دلیل آن افزایش امکانات تشخیصی بود نه اینکه فوتی های گذشته کمتر بوده و بعد بیشتر شده اند و چه بسا در همان زمان که آمارهای دو رقمی اعلام می شد نیز تعداد مرگ و میر سه رقمی بوده اما اطلاعات آن ثبت نمی شد. از آغاز دهه دوم آبان طبق آمار رسمی مرگ و میر کرونا از ۴۰۰ به بالا بوده است.
ایرج حریرچی معاون وزارت بهداشت 23 مهر99 به خبرگزاری فارس گفت: تعداد فوتی‌ها را می‌توان از ۱.۵ برابر تا ۲.۲ برابر حساب کرد. خبرگزاری ایسنا نیز سه‌شنبه ۲۹ مهر اظهارات مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا را بازتاب داد که گفته است: «این آمار واقعی نیست و برای آنکه بدانیم در واقعیت چند نفر روزانه تلف می‌شوند این عدد باید ضرب در ۲.۵ شود تا عدد اصلی به دست آید».
اکنون با همین ضابطه کافی است واپسین آمار را بنگرید. به تازگی ستاد کرونا در آمار روزانه اش اعلام می کند که در کل کشور ۴۸۳ نفر بر اثر کرونا فوت کردند.(سازندگی شماره ۸۰۹ چهارشنبه ۵ آذر ۹۹ صفحه ۶). این رقم غیر از هزاران نفر دیگری است که مبتلا شده‌اند و هنوز سرنوشت شان معلوم نیست. معاون وزارت بهداشت اعلام کرد که اگر آمار اعلام شده را ضربدر دو و نیم کنید به رقم واقعی تری می رسید زیرا بسیاری از افراد بر اثر کرونا ممکن است فوت کرده باشند اما ثبت نشده باشد.
اگر ۴۸۰ را میانگین آمار فرض کنیم(چون این عدد گاهی کاهش و گاهی افزایش پیدا می‌کند) می توان گفت روزانه حدود ۱۲۰۰ نفر بر اثر کرونا می میرند که می شود هرماه حدود ۳۶۰۰۰ نفر و مجموع آن در یکسال می شود ۴۳۲هزار نفر.
این در حالی است که در کل جنگ ۸ ساله ایران و عراق که طولانی ترین جنگ بعد از جنگ جهانی دوم و جنگ ویتنام بود، کل تلفات و شهدای جنگ در کشور ما نزدیک به ۱۹۳هزار نفر بود اعم رزمندگانی که در خط مقدم یا عملیات یا پشت جبهه و یا جنگ شهرها و موشک ها از بین رفتند. ما در هر شهر و روستا و کوی و برزنی می‌رویم نام شهیدی به پیشانی آن است که تازه آنهم شامل نام کل شهدا نیست.
به عبارت دیگر تلفات کرونا در یکسال، بیش از دو برابر کل تلفات جنگ ۸ ساله است حالا تصور کنید اگر تلفات کرونا در ایران را در ۸ سال ضرب کنیم چند برابر تلفات جنگ هشت ساله مان می شود؟ 3456000
بله: “سه میلیون و چهارصد و پنجاه وشش هزار نفر”. اگر فرض کنید کرونا بخواهد ادامه پیدا کند و میانگین آمار هم روی همین ۴۸۰ نفر ثابت بماند این فقط آمار قربانیان کرونا در ایران است و اگر در سطح جهان جمع بزنیم خواهیم دید که قربانیان کرونا بسیار بیشتر از جنگ جهانی خواهد بود.
اگر فرض کنیم عمر کرونا یکساله هم باشد در حدود نزدیک به دو و نیم برابر جنگ هشت ساله ایران و عراق تلفات گرفته است.
البته باز هم تاکید می‌کنم که اگر نقش رسانه‌ها به ویژه شبکه های اجتماعی در ایجاد حساسیت و آموزش به جامعه نبود حتما این کشته ها چندین برابر بود.ِ
منظور از بیان آمار فوق برانگیختن هشیاری و حساسیت بیشتر است که بیایید کرونا را جدی تر بگیریم! دستورالعمل ها و پروتکل های بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم و حتی پس از پایان کرونا هم دیگر سبک زندگی خود را تغییر بدهیم.
همین الان تلفاتی که آنفولانزا در جهان می گیرد چندان کمتر از کرونا نیست اما حساسیتی بر نمی‌انگیزد. چرا؟ سرطان در جهان قربانی می‌گیرد و انسان ها را به طرز دردناکی نابود می کند اما چنان که در بحران کرونا دیدیم تمام دولت‌های جهان و مراکز تحقیقاتی بسیج شدند و سرمایه گذاری های هنگفت کردند برای اینکه واکسن کرونا را بسازند اما چرا برای سرطان بسیج نمی‌شوند؟ چه عامل اقتصادی، انسانی یا سیاسی پشت آن است که بیماری ها و ویروس هایی بیش از جنگ ها قربانی می گیرند اما گویی با آن کنار می آیند؟
****
خوشبختانه از هفته‌های پس از نگارش مقاله و برآورد های فوق، به سبب رعایت مقررات توسط مردم و مدیریت مطلوب بحران، آمار مبتلایان به کرونا و مرگ و میر آن کاهشی شده و امید است این روند ادامه پیدا کند و با بی احتیاطی ها یا احیاناً رخداد تازه ای دوباره به وضعیت قرمز بازنگردیم هرچند کشتار خاموش آنفولانزا و سرطان و بیماری های دیگر در مقیاسی وسیع تر از جنگ ادامه دارد.
کانال گفتار های باقی
https://t.me/emadbaghi
اینستاگرام
https://instagram.com/emadeddinbaghi
وبسایت
www.emadbaghi.com
فیس بوک
https://facebook.com/Emadbaqi