عمادالدین باقی🖋️امروز تنها راه عبور از وضعیت بحرانی و پر خطر کنونی این است که همه گروه ها با عقاید و زبان ها و قومیت های مختلف که ایران را به عنوان ظرفی برای بقای شهروندی می نگرند برای نجات ایران ائتلاف کنند.
🖊️ بازرگان و سحابی به تقدم حفظ ایران و تقدم ارزش ها و کرامت انسان بر حفظ نظام باور داشتند.
📢 ۱۰خرداد سالگرد درگذشت مهندس عزت الله سحابی است و ۱۱خرداد سالگرد هاله سحابی و ۲۱خرداد سالگرد درگذشت هدی صابر که در زندان در اعتراض به رفتار خشونت بار منجر به فوت با هاله سحابی در تشییع پدرش اعتصاب کرد و جان به جان آفرین داد. به این مناسبت مراسم سالگردی در کلاب هاوس با سخنرانی عمادالدین باقی، محمد توسلی، حامد سحابی، احسان شریعتی، مقصود فراست خواه، محمدی اردهالی، تقی شامخی و آذر منصوری برگزار شد. متن زیر تنظیم شده و تجمیع شده دو مرحله سخنان عمادالدین باقی در این نشست است که در روزنامه سازندگی، ش 1181یکشنبه۲۲خرداد۱۴۰۱ ص۲ منتشر شده است. چند کلمه به صلاحدید سخنران در روزنامه حذف شده است.
✔️آب حیوان تیره گون شد، خضر فرخ پی کجاست
خون چکید از شاخ گل، باد بهاران را چه شد
✍️ درگذشت اندوهبار سحابی و هاله و صابر داغی فراموش نشدنی است. لکه سیاهی بر پیشانی نظام است که متاسفانه تلاشی برای پاک کردنش بعمل نیاورده اند. هاله ای کشته مشت بیداد آتش به اختیاران در تشییع مردی از تبار پاکان و دینداران راستین و ایران دوستان و صابر بیقرار که به حکم «در دلم بود که بی دوست نمانم هرگز» نتوانست این غم را تاب بیاورد و در زندان اعتصاب کرد. دهها اعتصاب را در زندان دیده ام که نمایش بود برای مبارزه اما انگشت شماری صادق و راسخ بودند. صابر و زیدآبادی از جمله آنها هستند. من که با دیدگاه حقوق بشری و دینی با اعتصاب مخالف بودم در زندان یکبار از او خواهش کردم بشکند نپذیرفت، چون غمش سنگین بود ومی خواست دادخواهی کند. چند روز بعد دوستان گفتند خطر برای صابر جدی است و مرا واسطه کردند شاید بپذیرد اما سکوت کرد و سرانجامش را همه می دانیم. سکوت ابدی و بلندتر از هرفریاد. فریادی که امروز پس از 11 سال همچنان اینجا داریم طنینش را می شنویم.
جا دارد یادی از همسر همسفر زندگی سحابی داشته باشیم که کمتر کسی توجه دارد که راه دشوار سحابی با او طی شده است. بیش از نیم قرن رنج هایی را تحمل کرده است. خود مهندس سحابی در زندان تعریف می کرد از زندان سال های قبل از انقلاب به صورت تبعیدی در زندان برازجان و اینکه همسرش با ان اتوبوس های قدیمی و فرزندان خردسال در سرما و گرما از تهران به شیراز رفته و بعد از آنجا دوباره چند ساعت تا برازجان برای اینکه 20 دقیقه ملاقات کنند. بعد از انقلاب هم رنج های زندان سحابی را تحمل کرد. من تمام قد به احترامش می ایستم.
موضوع نشست،« وحدت نیروها در بحران امروز» است و من می خواهم درباره محور وحدت صحبت کنم. اینکه چرا وحدت شکل نمی گیرد و چگونه می توان وحدتی سودمند و پایدار شکل داد؟ با چه محوری، چنین وحدتی امکان پذیر است؟ این را از نگاه سحابی می خواهم ببینم.
مسئله سحابی فقط یادبود یک شخص نیست سحابی نماد یک فکر است اهمیت این فرد و فکر فقط به وجود خودش و سوابق و فضایل او نیست بلکه بزرگداشت او دقیقا مرتبط با شرایط امروز ماست امروز اگر ما از سوء مدیریت از فقر و فاقه از تورم، فقر و فساد مینالیم اینها علل و ریشه هایی دارند که به درستی به بسیاری از علل آن پرداخته شده مانند عدم رعایت حقوق بشر، عدم رعایت تخصص، عدم شفاف سازی و همه موارد دیگر در این زمینه اما یکی از سرچشمه های اصلی آن که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد همان است که سحابی بیانگر آن و نماد آن بوده و آن هم دغدغه هویت ملی، منافع ملی و اولویت دولت-ملت است.
وقتی از وحدت حرف میزنیم وحدت بر محور منافع ملی است که مطلوبیت دارد. سرچشمه مشکل، نسبت میان دین و وطن است. وجه فارغ ما با حاکمیت کنونی و مخالفانش یعنی با حکومت و براندازان دقیقا همینجاست.
از آغاز انقلاب سخنی گفته شد که خشت اول را کج گذاشت و تا امروز هر چه می بینیم پیامدهای آن است و آن هم ایده «حفظ نظام از اوجب واجبات است» بود و یا ایده تقدم حفظ نظام بر همه چیز، که از دل آن هم احکام اولیه و ثانویه بیرون آمد و حکومت جزو احکام اولیه شد که خود این مسئله ابداع اصطلاح احکام ثانویه از نظر پیشینه ادبیات فقهی محله مناقشه است.
ما از آغاز انقلاب با این مسئله مواجه بوده ایم. من سال 1362 در دانشگاه اراک سخنرانی داشتم تحت عنوان: «رابطه قدرت و ارزش» که همان زمان روزنامه کیهان متن کامل آن را چاپ کرد. در آنجا بحث کردم که آیا حفظ ارزشها مقدم است یا حفظ حکومت؟ اما آن عقیده ای که قایل به حق تقدم حفظ حکومت بود بر همه چیز از جمله میهن بود چیرگی داشت.
اشخاصی مانند بازرگان و سحابی به تقدم حفظ ایران و تقدم ارزش ها و کرامت انسان بر حفظ نظام باور داشتند و اساسا اگر اینها رعایت شود نظامی که پاسدار چنین ارزش هایی باشد در خطر نمی افتد که نوبت به ایده تقدم حفظ نظام برسد. همان زمان مهندس بازرگان این جمله را در یک عبارت به روشنی بیان کرد «امام خمینی ایران را برای اسلام می خواهد و ما اسلام را برای ایران»
مهندس سحابی با توجه به اینکه بعضی میان ملی گرایی و نژادپرستی خلط می کنند و به ملیت خواهی آسیب می رسانند می گفت میان دو موضوع نژاد پرستی ایرانی و ملی گرایی تفاوت از زمین تا آسمان است ومی گفت در تمام زندگی سیاسی و اجتماعی او همیشه از استقلال و منافع ملی دفاع می کرده ولی اصل راهنمای او ناسیونالیسم یا نژاد پرستی یا حس برتری ایرانی و مجد و عظمت باستانی ایران نبوده است. سحابی با اشاره به مسئله مدرنیسم و کشمکش هایی که میان جناح‌های سنت گرا و اصلاح طلب در کشورهای مختلف از جمله ایران و ژاپن از بیش از یکصد پیش جریان داشته سوال میکند که چرا در ژاپن این منازعه به تشکیل و تکمیل دولت و کشور کنونی ژاپن منجر شد که با وجود کوچکی مساحت و محرومیت از منابع طبیعی، در صنعت، اقتصاد، اقتدار و قدرت نظامی (تا قبل از جنگ جهانی دوم) رقیب کل غرب و سرمایه داری اروپا و آمریکا شد ولی در کشور ما این تعارض و تخاصم، برعکس، راه به جایی نبرده و ما از عقب مانده ترین کشور های شرق و خاورمیانه شده ایم؟
سحابی با اشاره به نظرات یکی از نویسندگان می گوید تفاوت میان دو جامعه ژاپنی و ایرانی در وجود تفاوت میان احساس ملی یا دلبستگی و وجدان مشترک میهنی در بین نخبگان ژاپنی و فقدان آن در ایران بوده است با همین دیدگاه می گفت به این نتیجه رسیده است که موجود و واقعیتی که بیش از همه و به اضعاف مضاعف ضربه و خسارت دیده و تضعیف شده و بال و‌پر شکسته، در معرض فروپاشی قرار گرفته است کشور ایران و ملت ایران است که باید بیش از همه فکری برای نجات آن کرد.(نقل قول ها از کتاب ایران، آزادی و دموکراسی، مجموعه مقالات و گفتگوهای سحابی است که به کوشش امیر طیرانی گردآوری شده است)
البته بحث های دیگری مثل تفکیک دو عنصر نژادی متعلق به اقوام آریایی و عنصر ساختمان فکری فرهنگی که مربوط به فرهنگ اسلامی است و نتیجه گیری هایی که از آن داشته جای بحث و گفتگو دارد که موضوع بحث من نیست
اما فکر می کنم در اواخر به نظریه مشخص تری رسیده بود. در زندان بحث ظرف و مظروف را مطرح کرد. دینداری سحابی، شهره است اما در نسبت اسلام و ایران می گفت وقتی ظرفی نباشد دیگر مظروفی وجود ندارد. باید اول ظرفی به نام ایران وجود داشته باشد تا بعد نوبت به مظروفی مانند اسلام و تشیع و دیگر چیزها برسد. این موضوع پیامدهای زیادی دارد. یکی از پیامدهایش بحث حرام بودن تغلب است( به معنی غلبه و سلطه به وسیله خشونت و زور).
حالا ممکن است گفته شود همه نیروها از حکومت تا مخالفان از منافع ملی و ایران می گویند. من این را باور ندارم. این یک دروغ است چون اگر چنین بود ما امروز اینجا نبودیم. در مورد حکومت تکلیف روشن است چندان نیازی به بحث نیست به دلیل اینکه کارنامه تمام سیاست ها و اقدامات آنها جلوی چشم ماست و نتایج ضد توسعه، فقر آفرین و ضد ملی آن ها روشن است اما در مورد مخالفین که کار مشکل تر است باز هم شاخص هایی برای سنجش وجود دارد. یک گروه از مخالفان هم که این روزها واقعیت درونی خود را نشان می دهند و تجزیه را تئوریزه هم می کنند و اشکار ضد ملی و در خدمت بیگانه اند. متاسفانه بعضا زیر نام حقوق بشر هم پنهان شده اند. اپوزیسیون نجیب و وطن دوست و روادار و پایبند به منافع ملی کم اما کیفی است و باید صدایشرا بلندتر کند.
چند سال پیش گفتگویی داشتم با دکتر بخارایی که ویدئوی آن در اینترنت موجود است و در روزنامه اعتماد هم چاپ شد. در آنجا گفتم اَبَر بحران ایران« حقوق بشر» است و توضیح دادم چگونه همه مسایل ما به نوعی به حقوق بشر مرتبط می شود. در همان چارچوب میان «ملی گرایی نژاد پرستانه» و «ملی گرایی دموکراتیک» مرزبندی می کنم. در اولی، ملی گرایی نژاد پرستانه در جامعه ای مانند ایران به پایمال شدن حقوق اقوام ایرانی می انجامد و در دومی همه ساکنان آن از هر قوم و زبانی شهروند به شمار می روند و از حقوق یکسان بر خوردارند.
محوریت منافع ملی و ایران آثار تعیین کننده بر اندیشه سیاسی و اقتصادی و توسعه و سیاست خارجی و داخلی واندیشه های فقهی و حقوقی دارد. اگر ذره ای تعصب به کشور و مردم آن باشد و به جای حامی پروری شهروند محوری وجود داشته باشد قطعا سیاست هسته ای و روابط خارجی هم فرق می کند. از نظر داخلی چون همه شهروندند موجب «رُحماء بینهم» است. از نظر فقهی
اصل عدم خشونت را که اقای حامد سحابی مطرح می کنند در عرض ایران و منافع ملی نیست در امتداد و نتیجه آن است. چون ملی گرایی دموکراتیک اصل حاکمیت ملت بر سرنوشت خود را تحکیم می کند و نتیجه ان است که تغلب حرام است. به همین دلیل وقتی از آیت الله منتظری سوال شد: «برخی معتقدند اگر اکثریت مردم از پذیرش اسلام یا حکومت دینی روی گردانند، اقلیت حاکم “تکلیف” دارند که اکثریت را مرعوب یا سرکوب کنند و “نظام اسلامی” را حفظ نمایند» برخلاف کسانی که معتقدند برای حفظ حکومت دینی می توان متوسل به قهر شد پاسخ داد خشونت جهت کسب قدرت (تغلب) بدون رعایت خواست مردم به ویژه نخبگان و آگاهان به مسائل سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جامعه جایز نیست و تمام شهروندانی که یک سرزمین را به عنوان کشور و وطن خود برگزیده اند حق آب و خاک و هوای آنها محترم است.
اقای حامد سحابی به درستی می گویند نباید گذشته را به رخ هم بکشیم و باید نگاه مان به آینده باشد پون همه ما در به وجود آمدن وضعیت کنونی مسیولیم. حرف بسیار درستی است و نباید نیش قبر کرد و گذشته را مانع راه آینده کرد اما حتما خود ایشان هم التفات دارند که ما همه مسئولیم ولی بعضی مسئول تر و در این مسئول تر بودن هم سهم ها خیلی از یک تا 100 خیلی متفاوت است.
الان بزرگترن خطر برای موجودیت ایران، سیاست های نادرست حکومت از یکطرف و مزدوری گروهی از مخالفان حکومت از طرف دیگر است پس سهم همه یکسان نیست. من به تجزیه طلبان اشاره کردم و یکی از افراد تعریضی به سخن بنده داشتند. من نگران کسانی نیستم که چند سال پیش در واشنگتن همایش گذاشتند و رسما از تجزیه ایران گفتند چون انها بدنام اند، نگران و ناراحت از کسانی هستم که این را توجیه حقوق بشری می کنند. یکی از چهره های شناخته شده مدعی حقوق بشر گفت همانطور که در اسکاتلند برای استقلال از انگلیس همه پرسی کردند اقوام ایرانی هم می توانند؛ ولی این شخص نمی داند که اسکاتلند از قدیم یک کشور و ملت بوده و طبق یک قرارداد و توافق به انگلیس پیوسته و می تواند با همه پرسی جدا شود در حالی که اقوام ایرانی از صدها سال پیش جزد طبیعی و بنیتنی ایران بوده اند.
مشکل امروز ما ترس و نگرانی از رسیدن به مرحله ناشنوایی و نابینایی قدرت است که قران می گوید: خَتَمَ اللَّهُ عَلى قُلوبِهِم وَعَلى سَمعِهِم وَعَلی أَبصارِهِم غِشاوَةٌ(بقره آیه7) و یا « صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ» ﴿۱۷۱بقره﴾ که از نظر قرآن بر اثر عدم عقلانیت و عدم عبرت این وضع رخ می دهد.
امروز تنها راه عبور از وضعیت بحرانی و پر خطر کنونی این است که همه گروه ها با عقاید و زبان ها و قومیت های مختلف که ایران را به عنوان ظرفی برای بقای شهروندی می نگرند برای نجات ایران ائتلاف کنند.
کانال گفتارهای باقی
https://t.me/emadbaghi
وبسایت
emadbaghi.com
اینستاگرام
https://instagram.com/emadeddinbaghi
فیس بوک
https://facebook.com/Emadbaqi
