سبقت از کرونا

#عمادالدین_باقی
سالها پیش(حدود1363) که صورتجلسات کابینه های قبل از انقلاب را مطالعه می‌کردم به جمله‌ای از #امیر_عباس_هویدا در یکی از جلسات کابینه برخوردم که عمیقا بر دلم نشست. جمله ای زیبا و کلیدی بود: “ما باید پیشاپیش حوادث حرکت کنیم نه این که دنباله رو حوادث باشیم”. از آن زمان این جمله، کلید بسیاری از نگاه های من شد از جمله در همین روزهای کرونایی به تجربه می بینیم که بحران کرونا شبیه بحران دوران #جنگ است. انسان ها تنها وقتی که در دل یک حادثه قرار دارند تمام نیرو و ذهن شان معطوف به اکنون و مشکلات حال و گذر از آن است در حالی که معمولاً پس از عبور از بحران هایی مانند جنگ (چه جنگ گرم و چه #جنگ_میکروبی یا جنگ با ویروس، جنگ اقتصادی و…) گاهی بحران ها، بزرگتر از مشکلات دوران جنگ است. بدون شک پس از پایان دوران کرونایی ما با مشکلاتی عظیم تری روبرو خواهیم بود که به دلیل آزاد شدن از سختی ها و محدودیت های شرایط کرونایی، دچار نشئگی و نادیدگی موقت عوارض آن در دوره پسا بحران می‌شویم. کرونا تمام شده ولی آثار ویرانگر اقتصادی آن تا مدتها بعد باقی خواهد ماند. اصناف و اقشاری که آسیب دیده اند برای جبران آن دست به کار می شوند. جامعه برای جبران آسیب دیدگی ها، عقب ماندگی ها و مسائل و مصائبی که در این دوران به وجود آمده است دچار فوران می شود. فوران دیدوبازدیدها، جشن ها و سوگ های درگذشتکان این دوران یکی از اولین و کوچکترین انهاست. تقاضاها در برخی زمینه ها بالا می گیرند و عدم تعادل عرضه و تقاضا را ایجاد می کنند. #بحران_آب، حاد خواهد شد زیرا به دلیل توصیه های بهداشتی دوره کرونا و تاکید بر شستشوی پیوسته دست و صورت و استحمام مکرر و شستشوی های دیگر، و عدم آموزش و آمادگی کافی برای مصرف بهینه آب، ذخایر آبی در تابستان با کمبود جدی روبرو شده و محتملا به کاهش برق رسانی هم می انجامد و خود کمبود آب می تواند منبع بیماری های دیگری باشد. تاکید مکرر در به کاربردن شوینده ها در شستشوی دست و میوه ها و دیگر وسایل باتوجه به تجزیه و تصفیه نشدن مولکول های شیمیایی آن، سفره های زیرزمینی و محیط را با مشکل مواجه می کند. حجم #پسماندهای تجزیه ناپذیر مانند کیسه های پلاستیکی که قبلا امکان استفاده مجدد داشت و دستکش ها و… به شدت افزایش یافته و عامل تخریب بیشتر #محیط_زیست است در حالی که کرونا خود از واکنش های طبیعت به رفتار مخرب انسان با طبیعت است.
تاثیرات مخرب و ماندگاری که ترس از کرونا در ذهن کودکان به وجود آورده است و پیامدهای روانی آن در آحاد جامعه، سقوط اقتصاد جهانی و بیم از تکرار تجربه بحران اقتصادی جهان در  قرن بیستم که از زمینه های جنگ جهانی شد و شرایط داخلی و بین المللی ایران می تواند کشور را به ورطه چنین بحرانی پرتاب کند. همچنین شکل گیری مجلس اصولگرا به موازات فرسایش شدید سرمایه اجتماعی که سقوط کم نظیر مشارکت در انتخابات از نشانه های آن بود و ضعف روزافزون اعتماد و اقتصاد مردم، کاهش امید و آسیب های ناشی از کرونا، احتمال بروز تنش ها و مشکلات داخلی و فشارهای خارجی را افزایش خواهد داد. دهها مثال دیگر از مشکلات پساکرونا می توان ذکر کرد. از اینرو دوران پسا کرونا خود منشأ چالش‌ها و مشکلات دیگری خواهد بود و برای کشوری که در شدیدترین تحریم‌های تاریخ بسر می برد تحمل آن دشوار است.
هم اکنون ضرورت دارد که متخصصین علوم اجتماعی، اقتصاددانان، جامعه شناسان، روانشناسان، مدیران، پزشکان و… همه به آینده و به شرایط پساکرونایی بیندیشند، مسائل و مشکلات محتمل را بررسی و راهکارها و پیشنهاداتی را آماده کنند. به همین دلیل هم اکنون پیشنهاد این است که شایسته است”#ستاد_مقابله_با_کرونا” که تحت مدیریت رئیس جمهور قرار دارد، نگاهش را از اسارت در شرایط حال بسط داده و معطوف به آینده کند و از هم اکنون خود را برای دوران پساکرونایی آماده کند و گمان نبرد که با پایان بحران کرونا مأموریت و مسئولیت این ستاد هم پایان گرفته است. از هم اکنون باید این ستاد. بخشی را در نظر بگیرد برای هم‌اندیشی درباره شرایط پساکرونایی و فراخوانی برای متخصصین منتشر کرده و ایده ها. نظرات و راهکارها را گردآوری؛ آنالیز و جمع بندی کند.
کانال گفتارهای باقی
https://t.me/emadbaghi
اینستاگرام emadeddinbaghi
وبسایت www.emadbaghi.com
فیس بوک Emadbaqi@