یکشنبه 19 آذر 1385
نقد فتواي قتل دو روزنامه نگار آذربايجاني توسط فاضل لنكراني
گفتگو با راديو فردا2006Dec1 برابر با 10آذر1385
راديو فردا:آیت الله محمد فاضل لنکرانی روز چهارشنبه برای دو روزنامه نگار اهل جمهوری آذربایجان فتوای قتل صادر کرد. این فتوا در پاسخ به استفتای جمعی از مقلدان اين آيت الله از آذربایجان صادر شده است.مقلدان پرسیده اند که وظیفه مسلمانان در قبال روزنامه نگار آذری بنام رفیق تقی که در مقاله ای در نشریه صنعت،عقب افتادگی خاورمیانه را ناشی از اسلام دانسته و با کلمات ناپسند به پیامبر اسلام توهین كرده است چیست؟
همکارم نازی عظیما در گفتگو با عمادالدين باقي نویسنده كتاب رد مجوز شده درباره ارتداد و اعدام و عباس جوادی رییس پیشین بخش آذری رادیو اروپای آزاد گزارش می دهد.
نازي عظيما:چاپ مقاله مسلمانان و اروپا در روزنامه کم تیراژو غير دولتي صنعت ، واکنش هایی در جمهوری آذربایجان و ایران هر دو برانگیخت . دادستانی آذربایجان رفیق تقی نویسنده مقاله وسميرصداقت اغلو سردبیر نشریه صنعت را به اتهام ایجاد تفرقه بازداشت کرد. عباس جوادی مسئول پیشین بخش آذری رادیو اروپای آزاد در این باره برای رادیو فردا توضیح می دهد:
روزنامه صنعت یک روزنامه چندان شناخته شده اي نیست. مقاله ای چاپ کرده بود به عنوان اروپاییان و ما . در آنجاگفته شده که ما بخاطر مسلمان بودنمان عقب مانده ایم و بعضی اصطلاحات و تعبیرهایی هم رافق تقی نویسنده مقاله بکار برده که هم نویسنده مقاله و هم سردبیر روزنامه سمیر صداقت آقلو هر دو از طرف دادستانی بازداشت شدند و به اتهام کوشش براي ایجاد تفرقه دینی هنوز هم آنها در بازداشت بسر می برند و دادگاهشان شروع نشده است.
عظيما:اما عده ای از اهالی یک روستا واکنشی تندتر نشان دادند.
جوادي:در نزدیکی باکو در یک دهکده ای که به دینی بودنش معروف است به اسم نارداران یک میتینگ اعتراضی شد و در آنجا خواستار اعدام مولف و سردبیر روزنامه شدند.
عظيما:در ایران این مقاله اعتراض شدیدتری شد و به برگزاری تظاهرات در شهرهای تهران ، تبریز، اردبیل و نیز در برابر کنسول گری جمهوری آذربایجان در تبریز منجر شد.نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی محمد رضا تاجدینی خواستار برخورد قاطع دولت جمهوری آذربایجان با این امر شد تا کشورهای اسلامی در مسئله قره باغ از این دولت حمایت کند.آیت الله محمد فاضل لنکرانی با صدور فتوای قتل نویسنده مقاله و سردبیر نشریه صنعت به دلیل توهين به مقدسات،تیر خلاص را خالی کردامری که با واکنش جامعه روحاني قفقاز روبرو شد.
جوادي: اداره مسلمانان قفقازو الله شکور پاشازاده كه رییس روحانی مسلمانان قفقاز هست در عین حال که انتقاد کرده که باعث دشمنی دینی می شودوغیره با صدور فتوایی که از طرف آیت الله لنکرانی داده شده مخالفت کرده و گفتند که این کار دولت است و نه کارآدم های جداگانه آن هم در کشورهای دیگر.
عمادالدین باقی نویسنده، روزنامه نگار و رییس انجمن دفاع از حقوق زندانیان که پژوهش هاي گسترده اي در زمینه مجازات اعدام و حکم ارتداد دارد در این ماجرا دو مسئله را تفکیک می کند . ارتداد و توهین .درباره توهين مي گويد:
در همه جای دنیا از لحاظ حقوقی توهین جرم است و مجازات دارد توهین چه به اشخاص حقیقی و عادی باشد و چه به شخصیت های مذهبی باشد چه به شخصیت ها و مقدساتی که برای مردم محترمند و جنبه تاریخی دارند . از منظر حقوق بشری هم تحریک تعصبات قومی و مذهبی و ایجاد نزاع ها و کینه ها و خشونت های قومی و مذهبی مردود است.
نظر عمادالدین باقی را درباره ارتداد را می شنویم:
اما از لحاظ فقهی اینکه بشود کسی را به صرف اهانتی، واجب القتل دانست محل ایراد جدی است. بر خلاف آنچه که متاسفانه در فقه اسلامی قرن هاست پذیرفته شده مجازات مرگ برای ارتداد مطلقاً مبنای قرآنی ندارد. هیچکس را هم نمی شود به خاطر ارتداد ،واجب القتل دانست. نهایت این است که طبق نص صریح قرآن اگر کسی مرتد شود مستوجب عقاب اخروی است نه مجازات دنیوی.
عظيما:سوال این است که اساسا فتوای مذهبی در خارج از قلمرو کشور قابل اجراست؟
عباس جوادی:از طرف دادستانی آذربايجان گفته شده که این مسئله داخلي است و دولت های خارجی نمی توانند در این مداخله کنند و دادستانی و محاکم طوری كه قوانین لازم می دانند با اینها رفتار خواهند کرد و در دادگاهشان برررسی خواهند کرد.
عظيما:و عمادالدین باقی می گوید مراجع باید به اعتباراحكام خود در ارتباط با قوانين کشورها توجه کنند.
باقي:اینها به نظر من محل اشکال است یعنی علما و روحانیون بایستی تکلیف خودشان را با مسئله قانون و اعتبار قوانین مدنی در کشورها روشن کنند.این شیوه برخوردها مشکلاتی ایجاد می کند و فردا ممکن است بهانه ای بدهد که دولت های دیگر یا شخصیت های مذهبی از كشورهاي ديگر به خودشان اجازه دهند در مورد ایران و فرض کنید یک شهروند ایرانی همين اقدامات را انجام دهند و دولت ایران هم حق ندارد با آنها برخورد کند وقتي خودش این کار را انجام مي دهد و به این ترتیب نظم و نظام جهانی بهم می ریزد.
